هدیه احمدپری - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی آبیاری و زهکشی دانشگاه تهران
نادر حیدری - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی کرج
الهام السادات شکوهی - دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی دانشگاه تهران

یکی از دلایل بحران آب در کشاورزی به واسطه پایین بودن راندمان مصرف آن و استفاده بیش از حد منابع موجود، و ضعفمدیریت آب در تامین نیاز آبی گیاهان زراعی است. در این زمینه تبخیر- تعرق، در واقع شاخص تعیین کنندهای در فرآیند رشد است که معادل آب مورد نیاز گیاهان زراعی قلمداد میشود. در همین راستا سازمان خوار و بار جهانی فائو در ژانویه 2009نرم افزار ETO CALCULATOR را برای محاسبه تبخیر تعرق گیاه مرجع ارائه نمود. در این مطالعه به محاسبه تبخیر- تعرق گیاه مرجع در نه ایستگاه سینوپتیک در استان فارس پرداخته شده است. همچنین از روش زمین آماری کریجینگ در نرم افزارSurfer8 جهت درون یابی داده ها و ترسیم منحنی های تبخیر تعرق استفاده شده است. نتایج نشان داد که در بین ایستگاه های مورد مطالعه، ایستگاه فسا در همه ی ماه های سال دارای بیشترین تبخیر- تعرق پتانسیل بوده است و ایستگاه سپیدان در اکثر ماه ها کمترین تبخیر- تعرق پتانسیل را به خود اختصاص داده است. همچنین بیشترین و کمترین میزان تبخیر- تعرق به ترتیب مربوط به ماه تیر و دی می باشد که علت آن افزایش و کاهش دما در این ماه ها نسبت به ماه های دیگر است. نتایجحاصله از ترسیم منحنی های تبخیر- تعرق نشان می دهد که تفاوت تبخیر- تعرق گیاه مرجع در نه ایستگاه مورد مطالعه در ماه اسفند بسیار کم است و همچنین ایستگاه های اقلید، سپیدان، بوانات، صفاشهر و ایزدخواست در اکثر ماه های سال از نظرشرایط اقلیمی و تبخیر- تعرق محاسبه شده وضعیت تقریبا مشابهی دارند. منحنی های تبخیر- تعرق تهیه شده در این مطالعه می تواند به عنوان یک راهنمایی جهت مدیریت مناسب و بهینه منابع آبی در مقیاس های وسیع نظیر استان یا حوزه آبخیز و آنهم به صورت مکانی باشد.

نرم افزار ETO CALCULATOR ، تبخیر- تعرق گیاه مرجع، کریجینگ، نرم افزار Surfer8