احمد علی نژاد - کارشناسی ارشد شهرسازی( برنامه ریزی شهری) دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران
شریف مطوف - دکتری تخصصی برنامه ریزی شهری ومنطقه ای، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی
کیانوش ذاکرحقیقی - دکترای تخصصی شهرسازی، عضو هیات علمی دانشگاه گروه شهرسازی واحد همدان، مدرس گروه برنامه ریزی شهری دانشگاه علوم تحقیقات تهران

رشد شتابان شهرها و توسعه ی بی رویه آن ها باعث بروز مشکلات عدیده ای در زندگی شهری گشته است که ازجمله آن می توان به نزول کیفیت محیط اشاره کرد. لزوم توجه به مفهوم کیفیت و ارتقاء آن در محیط های شهری )به ویژه در بافت های ناکارآمد و تاریخی( در کنار توجه به مسائل کمی امری اجتناب ناپذیر است. تجدید حیات مناطق تاریخی و بازآفرینی عرصه های ناکارآمد شهری همواره از دغدغه های برنامه ریزان و سیاست گذاران شهری بوده است. در دهه های اخیر طرح ها و برنامه های متعددی به منظور ارتقاء کیفیت محیط های شهری در عرصه های تاریخی اجراشده است که مشارکت ساکنان و مالکان این نواحی یک اصل مهم و تاثیرگذار در موفقیت این گونه پروژه ها است. به دنبال انتقادات از پروژه های بزرگ مقیاس، اقدامات کوچک مقیاسی تحت عنوان پروژه های محرک توسعه شهری مطرح گشت و ایجاد بسترهای لازم برای مشارکت فعال مردم موضوعیت یافت. پروژه های محرک توسعه نقطه عطفی در زمینه مشارکت ساکنان و مالکان می باشد. محرک های توسعه شهری به عنوان اقدامات جدیدی معرفی شدند که توانایی باززنده سازی اجزای موجود در مراکز شهری بدون نیاز به مداخلات و سرمایه گذاری های وسیع داشته باشند. محرک توسعه شهری، نه تنها باعث ارتقای شرایط کالبدی می شود، بلکه تحولات اقتصادی، اجتماعی و محیطی را نیز در پی خواهد داشت. هدف تحقیق حاضر بازآفرینی بافت های تاریخی با رویکرد محرک توسعه انجام در محله بازار کهنه قم می باشد که در چهار بعد کالبدی - فضایی، اجتماعی - فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی مورد بررسی قرار می گیرد. تحلیل داده ها با استفاده از روش های عینی وذهنی انجام شده است. در روش عینی از طریق نرم افزار GIS و در روش ذهنی از طریق جمع آوری 55 پرسشنامه وواردکردن داده ها به SPSS آزمون t تک نمونه ای، تحلیل واریانس و رگرسیون( استفاده گردیده است. نتایج نشان داد که پروژه های محرک توسعه با کیفیت محیط پیرامونی ارتباط معناداری دارد.

ارزیابی تاثیرات، پروژه محرک توسعه , کیفیت محیط شهری، بازار کهنه