رضا بیات - مربی، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
زهرا گرامی - دانشجوی دکتری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
افسانه عالی نژادیان - استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان
علیرضا ظهیرنیا - دانشجوی دکتری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان

با توجه به محدودیت منابع آب کشور، اعمال مدیریت صحیح به منظورکاهش تبخیر از سطح خاک و حفظ ذخیره رطوبتی آن، از جمله اقدامات موثر برای افزایش راندمان آبیاری و در نتیجه بهبود بهره برداری از منابع موجود آب است. بر همین اساس، پژوهش حاضر با هدف تعیین اثر کاربرد ویناس با غلظت های مختلف بر جلوگیری از هدررفت آب، در ابعاد گلدانی طراحی و مورد اجرا قرار گرفت. آزمایشات با استفاده از 5 غلظت ویناس 0، 1/2، 1/3، 1/4، 1/5 و در سه تکرار بر روی نمونه خاک لسی که از اراضی دیم منطقه ی کلاله گرگان آورده شده بود، انجام شد. خاک الک شده، به میزان مساوی داخل 15 گلدان ریخته و سپس گلدان ها با مقدار مشخصی آبشهری آبیاری شدند. با گذشت زمان لازم برای حصول تعادل اولیه، تیمارهای مذکور به گلدان ها اضافه شد. هر یک از گلدان ها با ترازوی دقیق وزن شده و این کار هر روز در زمان ثابت ادامه داشت تا زمانی که وزن هر گلدان به وزن اولیه قبل از اضافه شدن رطوبت اولیه و تیمار برسد. در انتها مقایسه میانگین تیمارها به روش LSD انجام شد. نتایج این پژوهش نشان داد که در بهترین حالت تیمار V5 با نسبت غلظت 1/2 توانسته تقریبا 5/9% و در کمترین مقدار تیمار V2 با نسبت غلظت 1/5 توانسته حدودا 2/6% نسبت به تیمار صفر (شاهد) مانع تبخیر آب شود که سهم آن در افزایش بهرهوری از آب آبیاری شده قابل توجه ارزیابی می شود. با گذشت زمان تمامی تیمارها آب از دست دادهاند، اما تیمار V5 در طی ده روز آب کمتری نسبت به دیگر تیمارها و شاهد از دست داده که نشان از موثر بودن این تیمار است

تبخیر، مالچ، گلدان، غلظت، رطوبت، لس