باقر قرمزچشمه - استادیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری ایران، سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی
مجید حسینی - دانشیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری ایران، سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی
جهانگیر پرهمت - دانشیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری ایران، سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی
عبدالنبی عبده کلاهچی - استادیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری ایران، سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی

در سال های اخیر خشکسالی ها تداوم و شدت بیشتری داشته است و نیز برداشت بیرویه، از منابع آب سطحی و زیرزمینی باعث گردیده است تا این مایع حیات کمیاب شود. مدیریت منابع در وضعیت موجود اهمیت زیادی برخوردار بوده و استفاده بهینه ازمنابع آب و بالا بردن بهره وری یک ضرورت محسوب می شود آب سبز و کشت محصولات دیم می تواند کمک شایانی به کاهش مصرف منابع آب داشته باشد. از آنجایی که کشور دارای اقلیم خشک ونیمه خشک می باشد، کشت دیم همراه با ریسک بوده و در سال های کم آبی بازده بسیار کاهش می یابد. آبیاری تکمیلی در چنین مواقعی می تواند راهگشا باشد. برای تامین آب در سرشاخه ها محاسبه رواناب سالانه و برای مکانیابی سازه های ذخیره آب یک الزام است. ولی یک نکته مغوله است که در سرشاخه ها، رواناب به شدت متاثر از بارندگی بوده و ممکن است در یک سال به دلیل کاهش بارندگی رواناب رخ ندهد. در این مقاله سعی شده است به اهمیت مقدار رواناب در ترسالی وخشکسالی ها پردخته شود. بدین منظور در حوضه برکت در غرب شهر کرج با مساحت 325 هکتار، بارش با دوره بازگشت های مختلف برای دوره های ترسالی و خشکسالی استخراج شد. رواناب سالانه با روش تجربی آی کار با دوره بازگشت های ذکر شده محاسبه و در نهایت نسبت حجم رواناب دوره بازگشت های ذکر شده نسبت به متوسط بدست آمد. نتایج نشان داد که در خشکسالی با دوره بازگشت 200 سال نسبت به حجم رواناب به متوسط معادل 0/27 و در ترسالی با دوره بازگشت 200 سال 2/1 می باشد. این موضوع بیانگر آن است که ممکن است رواناب در این حوضه تا 10 برابر تغییر یابد بنابراین برای محاسبه رواناب باید هر دو دوره های ترسالی و خشکسالی را در نظر گرفت.

حجم رواناب، دوره بازگشت، استحصال آب، ای کار، حوضه برکت