محمدحسین لباسچی - موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
ابراهیم شریفی عاشورآبادی - موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
مریم مکی زاده تفتی - موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
سمانه اسدی صنم - موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

به منظور بررسی اثر تراکم بوته بر عملکرد کمی و کیفی سه گونه آویشن در شرایط دیم استان های تهران (دماوند)، کردستان و کرمانشاه آزمایش مزرعه ای به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه سال (1388، 1389 و 1390) و در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه گونه (Th. daenensis, Th. vulgaris و Th. kotschyanus) و سه تراکم (8، 6 و 4 بوته در متر مربع) بودند که به ترتیب در کرت های اصلی و فرعی درنظر گرفته شدند. ویژگی های اندازه گیری شده شامل بازده اسانس و ترکیبات موجود در اسانس بود. بیشترین مقدار اسانس به مقدار 2/46 درصد و در تراکم 4 بوته در متر مربع مربوطه به گونه Th. daenensis در کردستان بود. بیشترین مقدار تیمول در تراکم 6 بوته در متر مربع مربوط به گونه Th. daenensis در کرمانشاه با 72/7 درصد بود که با سایر تراکم ها در همین گونه و استان و نیز تراکم های مختلف این گونه در دماوند تفاوت معنی داری نداشت. بیشترین مقدار کارواکرول، در Th. kotschyanus در دماوند در تراکم های 8 و 4 بوته در متر مربع به ترتیب با 75/3 و 73/7 درصد به دست آمد. در کل، ظرفیت بالای تولیدTh. daenensis در استان های مورد آزمایش، نشان از سازگاری و عملکرد اقتصادی این گونه بومی و با ارزش دارد.

اسانس، تیمول، کارواکروال، Thymus