مریم انفرادی - دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیولوژی گیاهی، دانشگاه محقق اردبیلی
سیدمهدی رضوی - دانشیار گروه زیست شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی
اردوان قربانی - دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه محقق اردبیلی

جنس Artemisia (درمنه) متعلق به خانواده Asteraceae می باشد و در ایران 34 گونه دارد. گونه های Artemisia عملکردهای ضد التهابی و تب بر دارند و در درمان بیماری هایی همانند مالاریا، سرطان، هپاتیت و آلودگی توسط باکتری، قارچ و ویروس موثرند. گونه های انحصاری ایران عبارتند از A.melanolepis و Artemisia melanolepis. A.kermanesis گیاهی دائمی و دارویی که در کوه های مناطق شمالی ایران و کوه سبلان در ارتفاعات 3500 تا 4200 رشد می کنند. در این پژوهش تغییرات اسانس گیاه Artemisia melanolepis در مراحل مختلف فنولوژیک (رویشی، گل دهی، بذردهی) که از مراتع سبلان اردبیل جمع آوری شده بود، با استفاده از تکنیک های GC/MC, GC اندازه گیری و مورد بررسی قرار گرفت. اسانس گیری به روش تقطیر با آب و با استفاده از دستگاه کلونجر صورت گرفت. نتایج نشان داده در مرحله ی رویشی 27 ترکیب 56/33 درصد حجم اسانس، در مرحله ی گل دهی 16 ترکیب 64/81 درصد حجم اسانس و در مرحله ی بذردهی 27 ترکیب که 81/8 درصد حجم اسانس را تشکیل دادند. تیمول مهمترین ترکیب اسانس در طی سه مرحله رویشی مورد مطالعه بود و از ترکیبات مشترک شاخص این گونه در 3 مرحله ی رشد می توان به تیمول، آلفا ترپینئول، کارواکرول، کامفور، 1،8- سینئول اشاره کرد.

تیمول، درمنه، کارواکرول، کامفور، GC/MC