سیدعلی شجاعی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی شریف
منوچهر وثوقی - استاد دانشکده مهندسی شیمی و نفت، دانشگاه صنعتی شریف
علی پاک - استاددانشکده مهندسی عمران

از معضلات مراکز دفن زائدات جامد، نفوذ شیرابه تولیدی به سفره آب‌ زیرزمینی است که به علت نوع آلاینده‌های آن، می‌تواند مشکلات بسیاری برای منابع خاک و آب منطقه ایجاد کند. مراکز دفن زائدات جامد معمولا دارای حداقل یک لایه خاک رس متراکم جهت جلوگیری از آلودگی آب‌های زیرزمینی در اثر نفوذ آلاینده های موجود در شیرابه‌ هستد. بررسی ساختار و توانایی حذف این لایه رسی همواره مورد توجه محققین بوده است. در این مقاله، تاثیر افزودن زئولیت به خاک رس کائولینیت در حذف فلزات روی و منگنز از شیرابه مدفن زائدات جامد و نیز کاهش ضخامت لایه رسی مورد بررسی قرار گرفته است. آزمایشات در ستونی از جنس پلکسی گلاس با قطر داخلی 15 و ارتفاع 50 سانتی‌متر انجام گرفت. شیرابه ورودی از مخلوط کردن آب مقطر و نمک‌های سولفات روی و منگنز، سنتز شده و به ستون خاک اعمال گردید. غلظت فلزات سنگین مورد نظر در خروجی نمونه به وسیله دستگاه جذب اتمی اندازه‌گیری شد. نتایج نشان می‌دهد که افزودن 3 تا %9 زئولیت به خاک رس کائولینیت، علاوه برفراهم آوردن امکان کاهش ضخامت لایه رسی متراکم، توانایی حذف فلزات مورد نظر را تا بیش از %90 افزایش خواهد داد. استفاده از ترکیب زئولیت و خاک کائولینیت در کف و جداره مدفن‌ زائدات جامد می‌تواند طرح سیستم پوشش مدفن را، اقتصادی‌ تر نماید

شیرابه، فلزات سنگین، کائولینیت، زئولیت، مدفن زائدات جامد