مهران آقاباباپروین - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز
عباس احمدی - استادیار گروه علوم خاک، دانشگاه تبریز
علی بنده حق - استادیار گروه به نژادی و بیوتکنولوژی، دانشگاه تبریز
محمدابراهیم صادق زاده - عضو هیئت علمی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی

عدس به عنوان منبع پروتئین برای تغذیه انسان و دام، تثبیت نیتروژن در خاک، دارا بودن ریشه های بلند جهت افزایش عمق خاکزراعی و تقویت خاک، در تناوب غلات دیم از اهمیت بالایی برخوردار است. تراکم مطلوب علاوه بر کمک به گیاه زراعی در استفادهاز مواد غذایی و رطوبت، به رقابت آن ها با علف های هرز به خصوص در نظام کشاورزی ارگانیک که علف کش مصرف نمی شود، نیزیاری می رساند. لازم به ذکر است که میزان تراکم کشت در شرایط دیم کمتر از شرایط آبی می باشد . لذا در تحقیق حاضر، تاثیرتراکم بذر بر عملکرد، و اجزاء عملکرد عدس رقم کیمیا در سال زراعی 93-1392، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار، در شرایط دیم منطقه مورد ارزیابی قرار گرفت. تیمارها، تراکم بذر در متر مربع، در سه سطح ( 80- 90- 100 بذر در متر مربع)بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد، اثر تراکم بذر بر عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی معنی دار بود و بین عملکرد دانه با عملکردبیولوژیکی همبستگی مثبت معنی داری وجود داشت. اما بین تیمارها از نظر شاخص برداشت اختلاف معنی داری مشاهده نشد.همچنین با افزایش تراکم بذر وزن صد دانه عدس کاهش یافت. بنابراین رقم اصلاح شده کیمیا با تراکم 100 بذر در متر مربع،بالاترین عملکرد را در شرایط دیم منطقه تولید نمود.

تراکم بذر، شرایط دیم، عدس، عملکرد بیولوژیکی ، عملکرد دانه