لیلا متقی نیا - گروه گیاهپزشکی، دانشکده ی علوم کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی
جبرائیل رزمجو - گروه گیاهپزشکی، دانشکده ی علوم کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی
مهدی حسن پور - گروه گیاهپزشکی، دانشکده ی کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
پژمان تاج میری - گروه گیاهپزشکی، دانشکده ی کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

ورمی کمپوست یک نوع کود آلی می باشد که استفاده از آن در بستر رشد گیاهان می تواند باعث کاهش رشد جمعیت آفات شود. دراین تحقیق، تاثیر گیاه خیار (رقم خسیب) کشت شده در نسبت های مختلف ورمی کمپوست: خاک (0: 100، 10: 90، 20: 80 و 30: 70 درصد حجمی) روی پارامترهای رشد جمعیت کنه ی تارتن دولکه ای، Tetranychus urticae Koch، مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایشها در ظروف پتری و با گذاشتن تخم های هم سن کنه روی برگ تیمارهای مختلف آغاز و با بررسی روزانه ی دوره ینابالغی ادامه یافت. با ظهور کنه های بالغ، افراد نر و ماده روی هر تیمار جفت شد و روزانه تخم های گذاشته شده شمارش و ثبتشد. محاسبه ی خطای استاندارد پارامترهای رشد جمعیت با استفاده از روش جک نایف و تجزیه ی داده ها با نرم افزار SPSS انجامشد. نسبت های مختلف ورمی کمپوست به طور معنی داری پارامترهای رشد جمعیت کنه ی تارتن دولکه ای را تحت تاثیر قرار دادند.نرخ خالص تولید مثل ((R(0) در تیمار 30: 70 درصد 1/09±27/99 ماده/ماده/نسل به دست آمد که نسبت به سایر تیمارها کمترین بود. نرخ ذاتی افزایش جمعیت ((r(m) کنه در چهار تیمار فوق به ترتیب 0/004±0/2467، 0/004±0/2325، 0/006±0/2333 و 0/003±0/216 ماده/ماده/روز محاسبه شد. نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) کنه بین 1/24 تا 1/28 بر روز در تیمارهای مختلف متغیر بود. بیشترین (0/05±3/21 روز) زمان لازم برای دو برابر شدن جمعیت (DT) در تیمار 70: 30 درصد به دست آمد. هم چنین کمترین (0/16±14/58 روز) و بیشترین (0/19±15/43 روز) میانگین مدت زمان یک نسل (T) کنه ی دولکه ای به ترتیب در تیمارهای 100: 0 و 70: 30 درصد محاسبه شد.

کنه ی تارتن دولکه ای، ورمی کمپوست، نرخ ذاتی افزایش جمعیت، خیار