فرناز هوشیارجبل کندی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم خاک دانشگاه صنعتی شاهرود
علی عباسپورگیلانده - استادیار گروه علوم خاک دانشگاه صنعتی شاهرود
میرحسن رسولی صدقیانی - دانشیار گروه علوم خاک دانشگاه ارومیه
حمیدرضا اصغری - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه صنعتی شاهرود

امروزه از مهم ترین عوامل پیشرفت در نظام کشاورزی استفاده از کودهای آلی ارگانیک می باشد. ورمی کمپوست که به عنوان یکی از شاخص ترینکودهای آلی به شمار می رود از نقش بسزایی در ترمیم سیستم های کشاورزی برخوردار می باشد که یک مخلوط بیولوژیکی بسیار فعال از باکتری ها،آنزیم ها و بقایای گیاهی را دارای می باشد. هدف از این تحقیق بررسی میزان عناصر غذایی K, P, N و pH ورمی کمپوست حاصله از مواد آلی مختلف می باشد. این تحقیق در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تیمار و 4 تکرار، تحت شرایط گلخانه ای برای مدت 180 روز در حضور کرم های خاکیEisenia foetida اجرا گردید. نتایج بررسی نشان داد بین تیمار ها اختلاف معنی داری (P<0/01) وجود دارد. با گذشت زمان بر میزان عناصر غذایی افزوده می شود که می تواند به دلیل معدنی شدن مواد آلی و تاثیر آنزیم های ترشحی از لوله گوارشی کرم های خاکی عامل موثر در پیشرفت تجزیهمواد و درجه رسیدگی ورمی کمپوست باشد. بیشترین میزان افزایش عناصر غذایی به ترتیب در تیمارهای کود گاوی + لاشبرگ درختان و کود گاوی +کاه و کلش می باشد، بنابراین با توجه به نتایج بدست آمده ورمی کمپوست حاصل می تواند جایگزین مناسبی برای کودهای غیر ارگانیک باشد.

مواد آلی، کودهای ارگانیک، عناصر غذایی، ورمی کمپوست، کرم خاکی Eisenia foetida