علی صادقی مقدم - مرکز تحقیقات سلامت در حوادث و بلایا، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران – دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی دزفول، دزفول، ایران
حمیدرضا خانکه - مرکز تحقیقات سلامت در حوادث و بلایا، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران
مهرداد فرخی - مرکز تحقیقات سلامت در حوادث و بلایا، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران
محسن پورصادقیان - مرکز تحقیقات سلامت در حوادث و بلایا، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران

زمینه و هدف: توفان گردوخاک بر بسیاری از نقاط جهان تاثیر میگذارد ازجمله سواحل شمال آفریقا، جنوب اروپا، خاورمیانه مرکزی ورق آسیا. با اینکه گرد و خاک آسیایی یک پدیده طبیعی شناخته شده به حساب می آید اما مطالعات اپیدمیولوژیک جدید بر اثرات زیانبار آن بر روی سلامتی اذعان دارد. گردوخاک در حین عبور از جو با سایر آلاینده های موجود در هوای شهرها مخلوط شده و اثرات آن زیانبارتر میشود. این گردوخاک میتواند باعث ایجاد و یا تشدید بیماریهای تنفسی شود. به وسیله التهاب در سیستم تنفس و یا نفوذ ذرات بسیار ریز گرد و خاک به سیستم گردش خون، باعث ایجاد بیماریهای قلبی عروقی نیز میشود.روش کار: مطالعه حاضر یک مطالعه مروری سیستماتیک بوده که یافته ها این مطالعه بر اساس مقالات منتشرشده در مجلات فارسی و انگلیسی زبان کسب گردید. در این پژوهش کلیه مقالات انتشاریافته تا پایان سال 2018 طی جستجو در بانکهای اطلاعاتی copus, ,Web of cience, ubMed انتخاب گردیدند. جستجوی مقالات با استفاده از کلیدواژه ها‎Dust storm cardiovascular disease pulmonary disease بهصورت منفرد و مرکب با استفاده از AND یا R انجام شد. کلیه مقالات موجود که در مورد اثرات سلامتی گرد و خاک بر روی میزان مرگ ومیر ناشی از بیماریهای قلبی عروقی و تنفسی بود وارد مطالعه شدند. معیارهای خروج از مطالعه شامل مطالعاتی بود که اثرات سلامتی گرد و خاک بر روی بیماریهای قلبی عروقی و تنفسی را مدنظر قرار نداده بودند از مطالعه خارج گردیدند. درنهایت 33 مقاله دارای معیارهای ورود به مطالعه بودند و وارد مطالعه شدند.یافته ها: درمجموع تعداد 33 مطالعه موردبررسی قرار گرفت که بر اساس سال انتشار، جامعه مورد بررسی، پیامد موردنظر، ابزار و طراحی مطالعه مورد بررسی دسته بندی شدند.نتیجه گیری: در حوزه سلامت اثرات این توفانها بر روی انواع بیماریها بخصوص افزایش روند بستری شدن در روزهای با وقوع رویداد گرد و خاک در بسیاری از مقالات مورد تاکید است. علت این بستریها نیز بیشتر بیماریهای تنفسی و قلبی عنوان میشود و بالطبع میزان مرگ ومیر در رابطه با این بیماریها نیز در مطالعات واضح و مبرهن است. هرچند بعضی از مطالعات ازنظر آماری موارد ذکرشده رو معنیدار ذکر نمیکنند.

گرد و خاک، سلامت، بیماری قلبی، بیماری تنفسی