حسن پیری حور - دانشگاه صنعتی مالک اشتر
جلال نخعی - کمیته پدافد غیرعامل مجلس شورای اسلامی

صنعت نفت به عنوان تعیین کننده ی توان استراتژیکی برخی کشورها، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و لازمه ی افزایش این توان، ایجاد ایمنی و امنیت در این صنعت می باشد در این راستا حوزه های مختلف صنعت نفت اعم از میادین، مخازن، انتقال و ... مستلزم رعایت اصول و مبانی پدافند غیرعامل هستند. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و پرسشنامه، مخازن ذخیره سازی نفت را از دیدگاه دفاع غیرعامل توام با مدیریت بحران مورد مطالعه قرار داده و با توجه به معیارهای موثر و زیرمعیارهای مربوط به هرکدام از آن ها، مناسب ترین نوع مخزن را با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه ای ANP و از بین مخازن زیرزمینی، روزمینی و گودبرداری با لاینینگ، انتخاب و با استفاده از تکنیک SWOT آن را مورد مطالعه بیشتر و دقیق تری قرار داده است برای این منظور عوامل درونی و بیرونی موثر بر مخازن زیرزمینی نفت تعیین و در نهایت پس از تدوین استراتژی های این نوع از مخازن، با تشکیل ماتریس QSPM استراتژی های تدوین شده اولویت بندی شده است. اولویت بندی مخازن و میزان تاثیر IFE و EFE بر مخازن زیرزمینی و همینطور اولویت بندی استراتژی ها از مهم ترین داده های کیفی است که در تهیه ی پرسشنامه تحقیق استفاده شده است. برای تحلیل داده ها از نرم افزار Super Decistions و نرم افزار SPSS نیز به عنوان ابزار پردازش اطلاعات مورد استفاده قرارگرفته است. با توجه به نتایج حاصل از محاسبات ماتریس QSPM، استراتژی تاکید بر رعایت اصول و مبانی پدافند غیرعامل و استراتژی استفاده از متخصصین پدافند غیرعامل در طراحی، ساخت و بهره برداری این مخازن، از بین 16 مورد استراتژی تدوین شده در اولویت اول و دوم قرار گرفته است که وابستگی بسیار موضوع به پدافند غیرعامل کاملا مشهود می باشد.

مخازن نفت, پدافند غیرعامل, ماتریس QSPM, تکنیک SWOT و ANP