محمد شیرانی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
سلیم فرزانه - هیات علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
معرفت قاسمی - محقق پژوهشی ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل ، سازمان تحقیقات ، ترویج و آموزش کشاورزی ، کرج ، ایران
سعید خماری - هیات علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

این تحقیق با هدف بررسی تاثیر تنش خشکی بعد از گرده افشانی بر کمیت و کیفیت بذر گندم در سال 1397 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل و دانشگاه محقق اردبیلی تحت شرایط مزرعه و آزمایشگاه انجام شد .آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به مورد اجرا درآمد . فاکتورهای آزمایش شامل تنش خشکی (تنش خشکی بعد از گرده افشانی و عدم تنش)،شامل 8رقم و لاین گندم . نتایج نشان داد که تنش خشکی بعد از گرده افشانی موجب ش د که عملکر د بذر 37/5 درصد کاهش یابد این در حالیست که عملکرد بیولوژیک در اثر تنش خشکی بعد از گرده افشانی 12/7 درصد کاهش نشان داد .بنابراین تنش خشکی بعد از گرده افشانی عملکرد دانه را بیشتر از عملکرد بیولوژیک تحت تاثیر قرار داد در نتیجه شاخص برداشت نیز در شرایط تنش خشکی بعد از گرده افشانی به طور چش م گیری کاهش یافت . بیشترین عملکرد دانه به رقم Mihan و بیشترین عملکرد بیولوژیک به رقم Mihan و لاین Gaspard/Tam200/Alvd تعلق داشت .نتایج نشان داد که میانگین درصد جوانه زنی در بذرهای حاصل از تیمارهای بدون تنش و تنش خشکی بعد از گرده افشانی به ترتیب 96/08 و 91/25 درصد است و بذرهای حاصل از رقم Haydari و لاین Gaspard/Tam200/Alvd به ترتیب با 96/66 و 96/33 درصد جوانه زنی نسبت به دیگر ارقام برتری داشتند .با توجه به نتایج مقایسه میانگین سرعت جوانه زنی در بذرهای حاصل از تیمار تنش خشکی بعد از گرده افشانی نسبت به بذرهای حاصل از شرایط بدون تنش بیشتر بود.

بذر گندم، جوانه زنی، شاخص برداشت، عملکرد دانه