محمد علی زارعی - پژوهشگر کارشناسی ارشد معماری، گروه معماری، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
کیانوش حسنی - دکتری معماری، عضو هیئت علمی، گروه معماری، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
رضا فرمهینی فراهانی - دکتری معماری، عضو هیئت علمی، گروه معماری، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

رفتار انسان بدون بهره گیری از کلام و به عنوان ابزار غیرکلامی در جهت صدور پیام و یا ایجاد ارتباط نسبت به عبور داده های محیطی از فضای روانی انسان در محیط به وقوع می پیوندد. از این رو دانش روانشناسی محیطی و علوم رفتاری به محیط کالبدی به عنوان بستری موثر در جهت شکل گیری رفتار توجه نموده است. در واقع محیط رفتاری، محیطی است که متشکل از عناصری بوده که فرد نسبت به آنها حساسیت و واکنش نشان می دهد و متناسب با قابلیت های محیط رفتاری را از خود بروز می دهد که ملاک بررسی دراین حالت، رفتارهای پرتکرار خواهد بود. از این رو پس از تبیین مولفه های ارتقادهنده استطاعت رفتار محیطی و در جهت پیاده سازی آنها، محله نیاوران واقع در منطقه یک شهر تهران انتخاب شده است. دلیل انتخاب این بستر علاوه بر قابلیت های فیزیکی و اجتماعی محله نیاوران به این سبب است که محلات به عنوان عنصری پیوند دهنده میان کانون خانواده و بستر شهری به شمار می روند. از این رو سوال بنیادی در این پژوهش عبارت است از: چگونه میتوان با تبیین مولفه های اثرگذار بر شکل گیری رفتار محیطی سبب ارتقایاستطاعت در قرارگاه رفتاری محله شد بر این اساس هدف اصلی پژوهش شناخت و پیش بینی مولفه های اثرگذار بر شکل گیری رفتار محیطی است. این نوشتار در جهت تبیین مو فه ها و قابلیت های محیطی موثر بر رفتار عناصر سازنده محیط را در چهار دسته داده های فیزیکی محیط، داده های نمادین محیط، شرایط معماری محیط، جو و احساس محیط مورد بررسی و تحلیل قرار داده است. در واقع این پژوهش در جهت پیش بینی الگوهای رایج رفتار محیطی با استفاده از بررسی های مردم شناسی و جامعه شناسی و تلفیق آن بانگرش های معمارانه تلاش نموده است. خلق قرارگاه زیستی مناسب در جهت پاسخگویی بهینه به نیازهای انسان، سبب ارتقای استطاعت در محله نیاوران شده و شاهد رفتارهای متعا ی ساکنین خواهیم بود که از میزان علاقه مندی آنها به محیط و محله نشئت می گیرد

روان شناسی محیط، رفتار محیطی، قابلیت محیط، دعوت کنندگی محیط، محله نیاوران