مریم شیخیان - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
حشمت اله خسروی نیا - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
سعید محمدزاده - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

زمینه مطالعه: مواد فیتوژنیک از جمله افزودنی های غیر آنتی بیوتیکی برای جیره طیور هستند که احتمالا بخشی از تاثیر مثبت آنها بر عملکرد و سلامت طیور با تحریک ترشحات هضمی در کانال گوارش تحقق می یابد. هدف: این مطالعه با هدف بررسی تاثیر سطوح جیره ای پودر مرزه خوزستانی بر دستگاه گوارش، لیپیدهای کبد و خون در خروسهای بالغ بومی اصفهان اجرا شد. روش کار: تعداد 36 قطعه خروس بالغ بومی اصفهان در سن 40 هفتگی در قفس های انفرادی تحت برنامه نوردهی 14 ساعت نور و 10 ساعت تاریکی نگهداری و با سه جیره حاوی سطوح صفر (گروه شاهد)، 20 یا 40 گرم در کیلوگرم پودر مرزه خوزستانی در 12 تکرار برای مدت 10 هفته تغذیه شدند. در پایان آزمایش، همه خروس ها کشتار و صفات مربوط به کبد، وزن کیسه صفرا، غلظت کلسترول و بیلی روبین صفرا، pH دئودنوم، ایلیوم و سکوم و همچنین لیپیدهای خون (تری گلیسریدها، کلسترول تام، LDL و HDL کلسترول)، لیپیدتام کبد و وزن نسبی پانکراس، دئودنوم، ایلیوم و سکوم اندازه گیری شد. نتایج: pH سکوم برای خروس های تغذیه شده با جیره حاوی 40 گرم در کیلوگرم مرزه به طور معنی داری کمتر از گروه شاهد بود (05/0> P). افزودن 20 گرم در کیلوگرم پودر مرزه به جیره، درصد لیپیدتام در بافت کبد خروس را در مقایسه با گروه شاهد به طور معنی داری کاهش داد (05/0> P). نمره ارزیابی ظاهری سلامت کبد برای خروس های تغذیه شده با جیره حاوی سطح بالاتر پودر مرزه تفاوت معنی داری با گروه شاهد داشت (05/0> P). نتیجه گیری نهایی: نتایج نشان داد که پودر گیاه مرزه خوزستانی خاصیت کلرنرژیک در خروس بالغ ندارد ولی باعث کاهش لیپید تام و افزایش سلامت کبد می شود.

مرزه خوزستانی, ترکیبات صفرا, لیپیدهای کبدی, خروس بالغ, خاصیت صفرا زایی