زهرا علیزاده بیرجندی - دانشیار، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند
سمیه پورسلطانی - کارشناس ارشد تاریخ

در مطلع بیشتر دیباچه های منابع تاریخ ایران اسلامی تحمیدیه هایی به چشم می خورد که از نظر شکل، ساختاری مشابهی دارند اما در بعد محتوا تفاوت هایی در آن ها دیده می شود. این تفاوت ها تحت تاثیر عوامل مختلفی رخ نموده است. هدف مقاله حاضر واکاوی دلایل تفاوت برخی از مضامین، توضیحات و تعابیر به کاررفته در تحمیدیه های منابع تایخ ایران اسلامی است. در تبیین این تفاوت ها متغیرهایی چون سیاست های مذهبی حاکمان، باورهای اعتقادی و تاثیر آن ها در شیوه نگارش تحمیدیه ها مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان دهنده تاثیرپذیری تحمیدیه ها از مبانی و شالوده های نظری حکومت ها، وضعیت فرهنگی اجتماعی و به طورکلی فضای گفتمانی زمانه ای است که تحمیدیه ها در آن به رشته تحریر درآمده است.

تحمیدیه ها, ایران اسلامی, منابع تاریخی