محمود احمدی - دانشیار آب و هواشناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی تهران
زهرا علی بخشی - دانشجوی دکترای آب و هواشناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی تهران

در سالهای اخیر وقوع پدیده طوفان گردوغبار در حال افزایش است. درحالیکه عمده طوفان های گردوغبار مناطق غربی و جنوبغربی ایران را تحت تاثیر قرار میدهد ولی بعضا طوفان هایی نیز در شرق و شمال شرق کشور دیده میشود که در نوع خودبی نظیر است هدف از این پژوهش مطالعه ردیابی منشا طوفان گردوغبار در روز 25 مهر 1396 (17 اکتبر 2017) در کلان شهرمشهد است.روش پژوهش ابتدا داده های هواشناسی روز مذکور جمع آوری و با تحلیل نقشه های ارتفاع ژ وپتاسیل در ترازهای 850و 500 هکتوپاسکال و باد در تراز 850 هکتوپاسکال و با استفاده از مدل ردیابی HYSPLIT گردوغبار منشایابی شد. نتایج نشانداد هرگاه منطقه در زیر نفوذ ناوه قرارگیرد و ناپایداری همراه با کمبود رطوبت باشد، منجر به ایجاد گردوغبار خواهد شد. اینناوه به دلیل گستردگی توانست در مقیاس وسیع در ارتفاع 500، 100 و 1000 متری سطح زمین از بخش های مرکزی و غربیکشور، و در ارتفاع 1000 متری از کشور عراق گردوغبار را به کلانشهر مشهد هدایت نماید.

طوفان گردوغبار، نقشه ارتفاع ژئوپتانسیل، نقشه باد، مدل HYSPLIT ، کلانشهر مشهد