عبدالامیر بستانی - هیات علمی
ندا صفاری انارکی - دانشگاه شاهد
حشمت امیدی - دانشگاه شاهد

به منظور بررسی تاثیر کمپوست زباله شهری (MSW) بر تجمع فلزات سنگین سرب، نیکل و کادمیوم در خاک تحت کشت ذرت علوفه ای، آزمایشی در مزرعه پژوهشی دانشگاه شاهد به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک کاملا تصادفی (RCBD) با دو عامل مقادیر کمپوست زباله شهری (صفر، 30،15 و 60 تن بر هکتار) و زمان ( اعمال یک یا دوساله کمپوست) در سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که کمپوست باعث افزایش معنی دار سرب و نیکل کل خاک و قابل عصاره گیری با DTPA گردید(p≤0.01). به گونه ای که غلظت سرب کل و قابل دسترس در تیمار 60 تن بر هکتار در مقایسه با شاهد به ترتیب 38/1 و 89/1 برابر افزایش یافت. این مقادیر برای نیکل به ترتیب 27/1 و 21/4 برابر بدست آمد. در تمام تیمار ها مقدار کادمیوم کم تر از حد تشخیص دستگاه جذب اتمی بود. عامل دفعات اعمال نیز بر افزایش تجمع سرب و نیکل در خاک معنی داری بود (p≤0.01). این افزایش در مورد غلظت نیکل و سرب کل به ترتیب 4/4 و 2/7 درصد بدست آمد. در مورد تجمع فلزات مذکور در گیاه ذرت، نتایج نشان داد که ریشه بیش از اندام هوایی فلزات سنگین را جذب می کند و این تجمع درمورد نیکل بیش از سرب بود (p≤0.01). به گونه ای که غلظت سرب و نیکل ریشه در تیمار 60 تن بر هکتار سال دوم در مقایسه با شاهد به ترتیب 9/1 و9/2 برابر افزایش یافت. فاکتور انتقال برای سرب 302/0 و نیکل 284/0 بدست آمد، تغییرات این فاکتور برای سرب تدریجی ولی برای نیکل کاملا مشهود بود.

کمپوست زباله شهری, فلزات سنگین, فاکتور انتقال