پدرام عصار - گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز. گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جهرم، صندوق پستی: ۷۴۱۳۵-۱۱۱، جهرم
اختر شکافنده - گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز
لیلا تقی پور - گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جهرم، صندوق پستی: ۷۴۱۳۵-۱۱۱، جهرم

پایه مکزیکن لایم یا لیموی آب )Citrus aurantifolia Swingle(، متداول ترین پایه مورد استفاده در صنعت مرکباتکاری جنوب ایران است. پژوهش حاضر به منظور ارزیابی سازوکار پاسخگویی این پایه به شرایط تنش خشکی طراحی شد. به این منظور ارزیابی و مقایسه بین پایه های بذری لیموی آب و پایه های نارنج )Citrus aurantium L.(، ولکامریانا )Citrus volkameriana Ten & Pasq( و رانگپورلایم )Citrus limonia Osbeck( در شرایط گلخانه ای انجام شد. رژیم آبیاری به صورت 14 روز قطع کامل آبیاری و سپس 3 روز آبیاری در حد ظرفیت مزرعه بود. تغییرات ویژگی های فیزیولوژیک در برگها در پایان دوره های تنش و آبیاری مجدد مورد ارزیابی قرار گرفتند. شاخصهای مورد ارزیابی عبارت از پتانسیل آب، محتوای آب نسبی، نشت یونی و محتوای مالون دی آلدهاید بودند. یافته ها موید توان بالای تحمل تنش خشکی در پایه های ولکامریانا و رانگپورلایم بودند. آسیبهای وارد شده به پایه رانگپورلایم برگشت پذیر بودند و این پایه پس از تیمار آبیاری مجدد قادر به بهبودیابی و برگشت به وضعیت طبیعی فیزیولوژیک خود بود. افزون بر این، در مواجهه با تیمار خشکی آسیب اکسیداتیو جدی و معنیداری به دانهالهای ولکامریانا وارد نشد. نتایج موید تشابه زیاد الگوی پاسخگویی پایه های لیموی آب و رانگپورلایم در شرایط تنش خشکی بود. اما، دانهالهای نارنج قادر به ارائه پاسخهای دفاعی لازم نبودند و حتی پس از آبیاری مجدد وضعیت فیزیولوژیک طبیعی خود را بازیابی ننمودند.

پایه مرکبات، رانگپورلایم، لیموی آب، نارنج، ولکامریانا.