شهلا رضایی - کارشناسی ارشد الهیات

دانش اخلاق به حوزه های مختلف توصیفی و توصیه ای در زمینه مباحث معرفت شناختی، منطقی و ارزشی می پردازد. یکی از مباحث مهم در کلام جدید و نیز حوزه فلسفه اخلاق، دین و اخلاق و ارتباط این دو می باشد. علم اخلاق و دین عبارت است از بینش هاف منش ها و کنش هایی که بیانگر نجات و سعادت انسانی هستند. تبیین جایگاه و ارتباط اخلاق با سایر معارف بشری و الهیف تداخل یا همپوشی این دو حوزه و فهم درست این دو از مسائلی است که بحث های فراوانی را برانگیخته است. این رابطه از دیرباز در حوزه رفتار انسان قرار گرفته و از انواع ارتباط مفهومی، حکمی، معرفتی، انگیزشی، تضمینی، ذاتی، منطقی، هستی شناختی و غایت شناختی میان دین و اخلاق سخن گفته می شود. اما می توان با نگاه کردن به سرمنشاء ها و خاستگاه های دین و اخلاق به رابطه این دو در خاستگاهایشان و نسبت هایی که برقرار می کنند از این طریق پی برد. ھدف این است که ارتباط دین و اخلاق را در زندگی انسان بیابیم و بدانیم چگونه دین و ا خلاق می توانند انسان را در دستیابی به اهدافش یاری کنند، زیرا اخلاق و دین از ابتدای زندگی آدمی همواره از موضوعاتی بوده اند که نقش هدایت گری را ایفا نموده اند، اهمیت و ضرورت شناخت درست ارتباط دین و اخلاق از همین امر نشات می گیرد و اکثر صاحبنظران عرصه فلسفه دین و مباحث اخلاقی به آن پرداخته اند و ارتباط دین و اخلاق را به تصویر کشیده اند و مواضع خود را بیان نموده اند. در تبیین ارتباط آن دو، سه رویکرد وجود دارد که عبارتند از: تباین، اتحاد و تعامل. نگارنده با بیان خاستگاه دین و اخلاق به ریشه ی این رویکردها پرداخته و خاستگاه دین و اخلاق از دیدگاه اسلام را در این زمینه بیان می دارد و بنابراین مبانی انسان شناسی اسلامی رابطه فرد- خدا پایه رشد و سلامت روانی فرد را در تمامی مراحل زندگی تشکیل می دهد. در نتیجه از این طریق او به آرامش قلبی و روانی دست می یابد و باعث اصلاح امراض نفسانی او می گردد و توسط انجام عبادت که در دین سفارش شده او را فردی آرامتر امیدوارتر و شادتر برای حضور در اجتماع و خانواده می سازد.

دین، اخلاق، رابطه، خاستگاه