عباس زمانی - گروه علوم و مهندسی شیلات دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه ملایر، همدان، ایران
سمیرا سالاروند - دانش آموخته مقطع کارشناسی رشته شیلات دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه ملایر، همدان، ایران

بیهوشی ابزار بسیار مهمی در مطالعات شیلاتی می باشد و در حال حاضر روش های گوناگونی برای تسکین وکاهش استرس در ماهیان استفاده می شود. با توجه به طیف وسیع کاربرد بیهوشی در ماهیان، نیاز به داروهای بیهوش کننده مناسب و قابل دسترس احساس می شود. در سال های اخیر تحقیقات زیادی در زمینه داروهای بیهوش کننده و ارزیابی اثر آنها بر فیزولوژی ماهی صورت گرفته که می توان به تریکائین متان سولفونات (MS222)؛ 2 فنوکسی اتانول، متومیدات، اتومیدات، لیدوکائین و ... اشاره نمود. امروزه بدلیل اثرات سوء مواد بیهوش کننده شیمیایی بر سلامت انسان و ماهی و امکان مقاومت دارویی و عدم تاثیر مناسب این داروها بر ماهیان، محققان در تلاش برای دستیابی به بیهوش کننده هایی هستند که ضمن موثر بودن، دارای کمترین اثرات جانبی بوده و در عین حال ارزان و قابل دسترس باشند. بر این اساس در سال های اخیر تحقیقاتی در زمینه انتخاب و عرضه اینگونه موارد بیهوش کننده صورت گرفته است که عمدتا تاکید بر استفاده از منابع گیاهی بوده است. با توجه به غنای اکولوژیکی ایران و سابقه فرهنگ استفاده از گیاهان بومی و همچنین صرفه اقتصادی و عوارض جانبی کمتر این نوع مواد، داروهای گیاهی در اولویت قرار دارند. در این مطالعه سعی شده است مهمترین منابع گیاهی مورد استفاده در بیهوشی ماهیان مورد بررسی قرار گیرد.

بیهوشی، داروهای گیاهیف عوارض جانبی، ماهیان