مسعود احمدی - استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
داریوش فتح اله طالقانی - دانشیار موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندر قند، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ، کرج، ایران
حسنعلی شهبازی - مربی پژوهش مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ، مشهد، ایران

کشت پاییزه چغندرقند به عنوان راهکاری مناسب جهت تولید این محصول در مناطق خشک و نیمه خشک کشور مورد توجه است. به منظور بررسی امکان کشت پاییزه چغندرقند در جنوب استان خراسان رضوی و تعیین بهترین تاریخ کاشت، برداشت و رقم، این تحقیق به مدت دو سال زراعی 1387 و 1388در شهرستان بردسکن انجام شد. آزمایش در قالب ظرح اسپلیت پلات فاکتوریل اجرا گردید. تاریخ کاشت به عنوان عامل اصلی در دو سطح (اول و 20 مهر) و فاکتوریل سطوح رقم (هفت رقم) و تاریخ برداشت (15 اردیبهشت، اول خرداد و 15 خرداد) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. نتایج تجزیه واریانس برای صفات مورد بررسی نشان داد که تاریخ کاشت و رقم اثر معنی داری بر صفات عملکرد ریشه، عملکرد  قندسفید، درصد ساقه روی، عملکرد قندناخالص، درجه خلوص و قند ملاس داشت. تاریخ برداشت نیز روی سایرصفات اندازه گیری شد به جز ضریب استحصال، اثر معنی داری بر جای گذاشت. اثر متقابل تاریخ کاشت × تاریخ برداشت به جز صفات عملکرد ریشه و درصد ساقه روی، بر دیگر صفات معنی دار بود. اثر متقابل تاریخ کاشت × رقم برای کلیه صفات و اثر متقابل رقم × تاریخ برداشت نیز در مورد کلیه صفات به جز ضریب استحصال معنی دار شد. بیشترین عملکرد قندسفید (5/17 تن در هکتار) را رقم گیادا تولید کرد. با توجه به نتایج به دست آمده، بیشترین عملکرد قندسفید با استفاده از ارقام مقاوم به ساقه روی در تاریخ کاشت اول مهر و تاریخ برداشت 15خرداد ( 6/68تن در هکتار) به دست آمد. در این تیمارها میانگین درصد ساقه روی در ارقام مقاوم 2/65 درصد و در ارقام حساس 71/24 درصد بود.

تاریخ کاشت, تاریخ برداشت, چغندرقند, رقم, کشت پاییزه