شیرین فتاحی - دانشجوی کارشناسی‪ارشد بیماری شناسی گیاهی، دانشگاه بوعلی سینا
دوستمراد ظفری - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا
سیدباقر محمودی - استادیار موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

چهار ژنوتیپ اصلاح شده چغندرقند در برابر عوامل مهم پوسیدگی ریشه شامل Pythium aphanidermatum، Phytophthora drechsleri، ) AG 2-2) Rhizoctonia solani و (R. solani (AG 4 در شرایط گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. گیاهان 10 تا 12 هفته‪ای با زادمایه هریک از عوامل بیماری‪زا مایه‪زنی شدند. زاد مایه در مورد عوامل بیماری‪زای پیتیوم و فیتوفترا کشت سه تا پنج روزه آن‪ها روی محیط کشت CMA و در مورد قارچ رایزوکتونیا نه دانه ذرت آلوده به قارچ بود. ارزیابی مقاومت در قالب آزمایش‪های مجزا برای هر بیمارگر و به‪صورت طرح کرت‪های کاملا تصادفی و با سه تکرار انجام شد. یک ماه بعد از مایه‪زنی میزان پوسیدگی ریشه‪ها با مقیاس‪های موجود محاسبه گردید. نتایج نشان داد که ژنوتیپ‪های 16.P-19SB، 44.P-19SB و 78.P-19SB سطحی از مقاومت را نسبت به پوسیدگی پیتیومی دارا هستند. هم‪چنین ژنوتیپ 78.P-19SB  نسبت به P. drechsleri پایین‪ترین آلودگی را بعد از شاهد مقاوم نشان داد. در ارزیابی ژنوتیپ‪های چغندرقند نسبت به R. solani با گروه آناستوموزی 4، ژنوتیپ 16.P-19SB از میزان آلودگی نزدیک به رقم مقاوم Dorotea برخوردار بود. در ارزیابی مقاومت ژنوتیپ‪های چغندرقند مورد مطالعه نسبت به ) AG 2-2) R. solani سه ژنوتیپ اصلاحی 16.P-19SB، 44.P-19SB و 78.P-19SB با شاهد مقاوم Dorotea اختلاف معنی‪داری نداشتند. به نظر می‪رسد که ژنوتیپ‪های 16.P-19SB، 78.P-19SB و 44.P-19SB ژرم پلاسم‪های مناسبی برای دورگ‪گیری و تهیه ارقام متحمل چغندرقند به عوامل بیماری‪زای پوسیدگی ریشه باشند. این گزارش اولین مورد از وجود منبع مقاومت در گونه Beta vulgaris  نسبت به بیمارگرهای ریشه ناشی از P. aphanidermatum و P. drechsleri در ایران محسوب می‪شود.

پوسیدگی ریشه, چغندرقند, مقاومت, Pythium aphanidermatum, Phytophthora drechsleri, Rhizoctonia solani