جهانشاه بساطی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی کرمانشاه
محمود مصباح - هیئت علمی موسسه تحقیقات چغندرقند
قاسم کریم زاده - هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس
سیدیعقوب صادقیان - هیئت علمی موسسه تحقیقات چغندرقند

با توجه به وسعت مناطق کشت چغندرقند در ایران و خسارت ناشی از بیماری سفیدک سطحی، تهیه ارقام مقاوم به این بیماری ضروری به نظر میرسد. بدین منظور، طی سالهای گذشته در منطقه کرمانشاه تعداد زیادی از ژنوتیپهای موجود برای این بیماری غربال گردیدند، که منجر به شناسائی و گزینش یک ژنوتیپ دیپلوئید مولتیژرم و مقاوم به بیماری سفیدک سطحی با صفات نسبتا مطلوب زراعی (ژنوتیپ 14442) گردید. در این ارزیابیها مشخص گردید که رگه منوژرم نرعقیم MS261 حساس و رگه منوژرم نرعقیم MS231 نیمه مقاوم به بیماری سفیدک سطحی است. به منظور تعیین تعداد ژنهای کنترل کننده بیماری سفیدک سطحی و نحوه توارث این ژنها بین ژنوتیپ مقاوم 14442 و دو رگه نرعقیم MS231  نیمه مقاوم  و نر عقیم MS261 حساس تلاقیهای لازم انجام گرفت. نسلهای F1, F2 , BC1 و BC2 از هر تلاقی تهیه گردید. والدین و نسلهای حاصل از هر تلاقی در مزرعه برای بیماری سفیدک سطحی بررسی شدند. نتایج نشان داد که نسل F2 حاصل از تلاقی والد مقاوم و حساس (14442*261) و تلاقی والد مقاوم و نیمهحساس (14442*231) به دو کلاس فنوتیپی با نسبت 1 : 3 تفکیک شد. الگوی تفکیک در بککراس ها نیز نتایج به دست آمده در نسل F2 را تائید نموده و نشان داد که بیماری سفیدک سطحی با یک ژن اصلی کنترل میگردد. اثر ژن کنترل کننده بیماری به صورت غالب میباشد.

بیماری, تلاقی, چغندرقند, سفیدک سطحی, تجزیه ژنتیکی, مقاومت