بهزاد هوشمند - دانشیار گروه پریودانتیکس، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
حامد مرتضوی - استادیار گروه بیماری های دهان، فک و صورت، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
یوسف علیخانی - استادیار گروه میکروبیولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی همدان
حمیدرضا عبدالصمدی - دانشیار گروه بیماری های دهان، فک و صورت ، مرکز تحقیقات دندانپزشکی، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی همدان

مقدمه: میکروارگانسیم ها از جمله عوامل اصلی بیماری های پریودنتال و پوسیدگی دندانی می باشند. در سال های اخیر، استفاده از گیاهان داروئی به عنوان درمان کمکی در کنار حذف عوامل باکتریال به روش مکانیکی در نظر گرفته شده است. از این رو، هدف از انجام این مطالعه بررسی ضد باکتریال عصاره گیاه مورد بر روی باکتری های شایع موجود در دهان بود. مواد و روش ها: این مطالعه آزمایشگاهی بر روی 9 سوش باکتری انجام شد. هر سوش در محیط های آگار خوندار و Mular Hintone کشت داده شد. دیسک های کاغذی به قطر mm6 آغشته به عصاره گیاه مورد با 4 غلظت مختلف بر روی محیط کشت هر یک از باکتری ها قرار داده شدند و بعد از 24 ساعت قطر هاله عدم رشد اندازه گیری شد. نتایج به دست آمده با استفاده از آزمون های آماری ANOVA و Tukey HSD مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که قطر هاله عدم رشد برای باکتری های استرپتوکوکوس سالیواریس و استافیلوکوکوس اپیدرمیس در غلظت های مختلف عصاره گیاه مورد از نظر آماری تفاوت معنی داری نداشت. بزرگترین قطر هاله عدم رشد برای استرپتوکوکوس سانگوئیس، استرپتوکوکوس موتانس و دیفتروئید، در غلظت 5/2% و برای لاکتوباسیل در غلظت 1% و برای استافیلوکوکوس آرئوس در غلظت های 1% و 5/2% و برای سودوموناس آئروژنوزا در غلظت 5/2% مشاهده گردید و کمترین قطر هاله عدم رشد مربوط بهلاکتوباسیل در غلظت 5% بود. بیشترین حساسیت به عصاره گیاه مورد در غلظت 5/2% و کمترین حساسیت در غلظت های 5/0% و 5% مشاهده شد. نتیجه گیری: عصاره مورد با غلظت های مختلف دارای اثرات متفاوت برروی باکتری های تحت مطالعه بود. بیشترین اثربخشی عصاره گیاه مورد بر باکتری های سودوموناس آئروژینوزا در غلظت 5/2% با قطر هاله عدم رشد حدود 16 میلی متر و همچنین کمترین اثربخشی عصاره گیاه مورد در غلظت 5% بر لاکتوباسیل با قطر هاله عدم رشد حدود 6 میلی متر بوده است.

گیاه مورد, باکتری های هوازی-بی هوازی, عصاره گیاهی