جمیله ایرندگانی - دانشجوی دکتری بیماریشناسی گیاهی، گروه حشرهشناسی و بیماری شناسی گیاهی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
حسین پیری - استادیار، دانشگاه ولایت، ولایت، ایران

انبه پادشاه میوه ها خوشمزه ترین میوه ها است که در جنوب استان سیستان و بلوچستان رشد میکند. بیماری بدشکلی انبه با عامل Fusarium mangiferae تولید انبه را محدود میکند و باعث ضرر اقتصادی میشود. شاخه های تغییریافته به نظر میرسد فشرده شده و به این ترتیب باعث شکل ظاهری bunchy-top میشود. علائم اصلی بدشکلی گل آذین غالبا شامل ساقه گلدهنده ضخیم و غیرطبیعی است که تا سه برابر تعداد گلهای طبیعی گل تولید میکنند. این گلها غیرعادی بزرگ، عقیم و سنگین هستند. طبیعت دارای عوامل کنترلی زیستی مختلف از جمله گیاهان دارویی است که ترکیبات زیست فعال آنها خواص ضدمیکروبی دارند. بسیاری از این متابولیتها در دفاع گیاه در مقابل آفات و امراض موثر می باشند. گیاهان دارویی همواره به عنوان یکی از مهمترین منابع ترکیبات فعال زیستی موردتوجه بوده اند. تاکنون خاصیت ضد میکروبی بسیاری از فراورده های طبیعی گیاهی موردمطالعه قرار گرفته است. در این بررسی عصاره گیاهان پنیرباد (Withania somnifera)، سداب (Ruta graveolens)، شکرشفا (گلدر) (Otostegia persica)، آویشن ( Thymus (vulgaris، کرچک (Ricinus comumunis)، انار شیطان (Tecomella undulata) و اسکنبیل (Calligonum comosum)با استفاده از حلال اتانولی استخراج و اثر ضدقارچی آن روی قارچ F. mangiferae در شرایط آزمایشگاهی و بر اساس روش دیسک کاغذی (paper disc) با غلظتهای 1، 2، 3 و mg/paper 4 با چهار تکرار موردبررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که عصاره همه گیاهان مورد آزمایش دارای اثر بازدارندگی (قارچ ایستایی) بر رشد قارچ F. mangiferae است و بازدارندگی عصاره گیاه انار شیطان و پنیرباد به ترتیب با 65/70 و 60/43 در آزمون دانکن در سطح 5 %ثبت شد. نتایج این تحقیق نشان میدهد که افزایش غلظت عصاره و نوع عصاره میتواند تاثیر متفاوتی بر روی قارچ داشته باشد.