مجید امانی - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات علوم باغبانی پژوهشکده خرما و میوه های گرمسیری
مسعود لطیفیان - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات علوم باغبانی

نخل خرما (Phoenix dactylifera L.) با سطح زیر کشت حدود 31300 هکتار یکی از محصولات باغی مهم و استراتژیک در استان خوزستان است که نقش مهمی در امنیت غذایی، ایجاد اشتغال، حفظ و پایداری محیط زیست و اقتصاد ملی، صادرات و ارزآوری ایفا میکند. بیماری پوسیدگی گل آذین خرما (خامج) ناشی از قارچ Mauginiella scaettae Cavara, (1925) درسالهای اخیر به علت عدم رعایت بهداشت، در بعضی از نخلستانهای آبادان، خرمشهر و شادگان موجب خسارت و کاهش تولید محصول شده است. قارچ عامل بیماری به صورت میسلیوم در دراسپات و گل آذینهای سال قبل و نسوج قاعده برگها زمستان گذرانی میکند و میتواند باعث خسارت بیشتری به خوشه ها در سال بعد گردد. این مطالعه بهمنظور بررسی اثر بهداشت زراعی نخلستان در کاهش آلودگی بیماری خامج در یکی از نخلستانهای آلوده رقم استعمران در مناطق آبادان و شادگان که آلودگی بسیار شدیدی به بیماری داشت، اجرا شد. در طی فصول بهار، تابستان و زمستان سالهای 1393 و 1394 با مراجعه به نخلستان، نمونه برداری از گل آذین های مشکوک به بیماری صورت گرفت و درصد آلودگی تعیین گردید. پس از انتقال نمونه های آلوده به آزمایشگاه، قارچ عامل بیماری جداسازی و خالص سازی شد. سپس جهت اعمال تیمارهای آزمایش ابتدا نخلستان آلوده به بیماری شناسایی گردید و سپس تیمارهای آزمایش شامل -1 پاکسازی و انهدام بقایای گیاهی، -2 جمع آوری بقایای آلوده و انهدام آنها، سپس سمپاشی با قارچکش کاربندازیم، -3 جمع آوری بقایای آلوده و انهدام آنها، سپس محلولپاشی با قارچکش بیولوژیک تریکودرمین و -4 شاهد بدون پاکسازی و بدون استفاده از قارچکش اجرا شد. درصد تاثیر کاربرد تیمارهای آزمایش محاسبه شد و به کمک آزمون چند دامنه ای دانکن مقایسه گردید. نتایج نشان داد که بین درصد آلودگی تیمارها اختلاف وجود دارد. میزان آلودگی در تیمار اول نسبت به تیمارهای دوم و سوم کمی بیشتر بوده است