اسماعیل بساوند - گروه بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولیعصر رفسنجان، رفسنجان
پژمان خدایگان - گروه بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولیعصر رفسنجان، رفسنجان
حشمت اله رحیمیان - گروه بیماری شناسی گیاهی، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری
محمد مرتضوی - گروه بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولیعصر رفسنجان، رفسنجان

سنجد (Elaeagnus angustifolia L) به عنوان یک گیاه دارویی ارزشمند با دارا بودن ترکیبات شیمیایی گوناگون و منحصربه فرد جایگاه ویژهای در صنعت پزشکی دارد. این گیاه با پراکنش در مناطق مختلف کشور با شرایط آب و هوایی متفاوت، دامنه بردباری اکولوژیکی وسیعی از خود نشان داده است. درخت سنجد در توسعه فضای سبز، در عرصه های منابع طبیعی و باغها با شرایط اکولوژیکی متفاوت کاربرد گستردهای دارد. عارضه خیسی چوب و زوال درختان بیماری پیچیدهای است که نمیتوان آن را فقط به یک عامل نسبت داد، با توجه به گسترش و خسارت این بیماری و ازآنجاکه بدون شناخت دقیق عامل بیماری مدیریت مبارزه با آن مشکل خواهد بود، بررسی و شناخت دقیق پاتوژنهای عامل یا همراه بیماری ضروری است. بهمنظور تعیین خصوصیات جداره های به دست آمده از درختان سنجد دارای علائم شانکر و خیسی چوب همراه با ترشح شیرابه و زوال نمونهبرداری در مناطق مختلف استانهای کرمان و مازندران در بهار و تابستان سال 1397 انجام شد. پانزده جدایه بر اساس روشهای استاندارد باکتریشناسی جداسازی و مورد شناسایی قرار گرفتند. جدایه ها بیشترین شباهت را به اعضای خانواده Enterobacteriaceae داشتند. جدایه های به دست آمده گرم منفی و بیهوازی اختیاری بودند، جدایه ها روی محیط کشت غنی از ساکارز تولید لوان نموده ولی قادر به تولید رنگدانه فلورسنت روی محیطKB نبودند. باکتریهای جداشده اکسیداز، آرژنین دهیدرولاز و اندول منفی بوده و قادر به ایجاد واکنش فوق حساسیت در برگهای توتون و شمعدانی و تولید H2S از تیوسولفات، پپتون و سیستئین بودند. همه جدایه ها از فروکتوز، سوکروز، گلوکز، مانیتول استفاده کرده و ژلاتین، آربوتین، نشاسته و اسکولین را هیدرولیز نمودند. در ادامه مناطقی از ژن 16S RNA با استفاده از آغازگر FD1/RD1 تکثیر و قطعه 1400جفت بازی در جدایه منتخب ایجاد شد. نتایج حاصل از تعیین ترادف نوکلئوتیدی و بلاست توالیهای به دست آمده در بانک اطلاعاتی NCBI نشان داد، جدایه موردبررسی شباهت 98 درصدی به (FRB97) Gibbsiella quercinecans و Gibbsiella sp ( IHB B 6851) دارد. بااینوجود مطالعات مولکولی بیشتر جهت تعیین دقیق گونه در درست بررسی است. این اولین گزارش از همراهی باکتری Gibbsiella sp با بیماری خیسی چوب و شانکر درختان سنجد در ایران است.