زهرا پری پور - گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل.
مهدی داوری - گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل.

در سالهای اخیر، علائم زوال و سر خشکیدگی درختان زبان گنجشک (Fraxinus sp.) در فضای سبز اردبیل مشهود است. ازآنجاییکه احتمال نابودی، این درختان مهم فضای سبز را تهدید میکند، به منظور شناسایی قارچهای همراه با سر خشکیدگی زبان گنجشک، طی تابستان 1396 از درختان زبانگنجشک فضای سبز اردبیل بازدید و از ریشه های درختان دارای علائم سر خشکیدگی نمونه برداری انجام شد. ریشه های آلوده پس از شستوشو در زیر جریان ملایم آب به قطعات 0/5 ×0/5cm برش داده شدند. این قطعات با هیپوکلریت سدیم %0/5 ضدعفونی و پس از آبگیری روی کاغذ صافی سترون در تشتک های پتری حاوی محیط کشت PDA کشت داده شدند. بررسی و شناسایی فوزاریومهای خالص شده با استفاده از صفات ریخت شناختی ماکروسکوپی و میکروسکوپی روی محیط کشتهای PDA و SNA و بر اساس کلیدهای معتبر انجام گرفت. با توجه به میزان رشد و رنگ پرگنه در شرایط استاندارد، اندازه و شکل ماکروکنیدیوم و میکروکنیدیوم، نوع فیالیدها و حضور یا عدم حضور کلامیدوسپور، گونه های F. equiseti، F. armeniacum و F. denticulatum به عنوان فوزاریوم های همراه با سر خشکیدگی درختان زبان گنجشک شناسایی شدند. گونه های مختلفی از فوزاریوم در دنیا به عنوان عامل سر خشکیدگی درختان زبان گنجشک معرفی شده اند و اغلب گونه های معرفی شده نقش مهمی در ایجاد سر خشکیدگی در درختان زبان گنجشک دارند. طبق اطلاعات موجود، گونه های شناسایی شده در این پژوهش برای اولین بار از درخت زبان گنجشک در ایران و گونه های F. armeniacum و F. denticulatum برای اولین بار از درخت زبان گنجشک در دنیا گزارش میشوند. همچنین گزارش F. denticulatum برای مایکوبیوتای ایران جدید است.