مهسا عبادی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زنجان
مجید شهبازی - دکتری معماری، استادیار و عضو هییت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زنجان

بادگیر همان گونه که از نام آن پیداست جزیی از کالبد ساختمان های مناطق گرم و خشک و یا گرم و مرطوب ایران به شمار می رود که با هدایت جریان باد و بهره گیری از انرژی پاک طبیعت، در تعدیل دما و رسانیدن دمای فضای سکونتی به دمای در حد آسایش انسان نقش موثری داشته است. بارزترین روش تهویه طبیعی ساختمان بادگیر است. بادگیرها با اشکال مختلف در بسیاری از شهرهای مرکزی و جنوبی ایران بر حسب سرعت و جهت باد مطلوب طراحی واجرا شده اند. امروزه می توان از بادگیر به عنوان مکمل سیستم تهویه و برودت ساختمان استفاده کرد. به وسیله بادگیر می توان در مواقعی از سال شرایط آسایش را با تهویه طبیعی تامین کرد. در معماری استفاده از بادگیر از سنوات بسیار قدیم در ایران متداول بوده است. بادگیرها با اشکال مختلف در شهرهای مرکزی و جنوب ایران ساخته شده که هرکدام برحسب ارتفاع و جهت باد مطلوب طراحی و اجرا شده اند. تا قبل از اختراع کولر برقی و گسترش آن در شهرهای مختلف، از بادگیر در ابنیه مسکونیف مذهبی و خدماتی استفاده می شده است. اولین بادگیرها در تاریخ جهان در منطقه یزد خودنمایی کردند. بادگیر باغ دولت آباد یزد بلندترین بادگیر جهان است.

بادگیر، تهویه، تعدیل، انرژی پاک