بتول سراجان - کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی، گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
رضوان همانی - استادیار، گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

زمینه و هدف: ویژگی های شخصی و سازمانی بر نحوه عملکرد پرستاران و کیفیت آن نقش مهمی دارد. هدف از این پژوهش تعیین روابط ساختاری خویشتن پذیری، گرانباری نقش و عدالت سازمانی با فرسودگی شغلی در پرستاران زن بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود. جامعه آماری کلیه پرستاران شاغل در بیمارستان های دولتی اهواز بودند. نمونه این پژوهش شامل 300 پرستار بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. ابراز گردآوری داده ها شامل پرسشنامه فرسودگی شغلی، پرسشنامه پذیرش بی قید و شرط خود، پرسشنامه گرانباری نقش و پرسشنامه عدالت سازمانی بود. داده ها با استفاده از الگوی معادلات ساختاری و با نرم افزارAmos 21 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: بر اساس یافته های توصیفی، میانگین و انحراف معیار متغیر فرسودگی شغلی (9/83±62/77)، خویشتن پذیری (8/46±74/20) گرانباری نقش (2/34±10/52)، عدالت توزیعی (2/00±13/50)، عدالت رویه ای (3/30±19/37) و عدالت تعاملی (4/04±25/87) بود. تحلیل ها نشان داد که بین خویشتن پذیری با خستگی هیجانی، مسخ شخصیت و فقدان موفقیت فردی و نمره کل فرسودگی شغلی رابطه منفی و معنی دار وجود داشت (P<0/01). بین عدالت توزیعی، رویه ای و تعاملی با مسخ شخصیت و فقدان موفقیت فردی و نمره کل فرسودگی شغلی رابطه منفی و معنی دار وجود داشت (P<0/01) و بین گرانباری نقش با خستگی هیجانی، مسخ شخصیت و فقدان موفقیت فردی و نمره کل فرسودگی شغلی رابطه مثبت و معنی داروجود داشت (P<0/01). نتیجه گیری: با توجه به اثر مستقیم مولفه های شخصیتی (خویشتن پذیری) و سازمانی (عدالت سازمانی وگرانباری نقش) بر فرسودگی پرستاران، لازم است وزارت بهداشت و درمان در جهت تقویت ویژگی های شخصیتی تاثیرگذار و بهینه سازی شرایط کاری پرستاران، اقدامات لازم و ضروری را انجام دهد.

خویشتن پذیری، گرانباری نقش، عدالت سازمانی، فرسودگی شغلی، پرستار