محمد قدیرزمانی مقدم - دانشجوی کارشناسی ارشد آب و سازههای هیدرولیکی، دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی،تهران، ایران
علی مریدی - استادیار دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
جعفر یزدی - استادیار دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

در دهه های اخیر تقاضا برای آب بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک افزایش یافته است و باعث بهره برداری بیرویه بویژه آبهای زیرزمینی شده است. هدف از این مطالعه شبیه سازی کمی و کیفی آبخوان دشت رودان واقع در استان هرمزگان میباشد. ابزار مورد استفاده در این مطالعه برای شبیه سازی کمی بسته نرم افزاری MODFLOW و همچنین برای شبیه سازی کیفی از بسته نرم افزاری MT3DMS استفاده شده است. در این مطالعه ابتدا مدل مفهومی آبخوان دشت رودان توسط مدل MODFLOW ساخته شد و مقادیر تغذیه، هدایت هیدرولیکی و مقدار ضریب آبدهی ویژه واسنجی شد. مدل پایدار برای یک سال آبی نرمال و همچنین مدل ناپایدار برای سه سال آبی ساخته شد که خطای مدل برای حالت ماندگار و غیرماندگار به ترتیب برابر با 1/49 و 2/32 به دست آمد که این مقدار خطا برای مدل کیفی با توجه به اختلاف ده درصدی بین مقادیر مشاهدهای و محاسباتی محاسبه شد. در ادامه از نتایج حاصل از حالت غیرماندگار برای مدل کیفی آبخوان استفاده شد و مدل شوری آبخوان برای سه سال آبی تهیه و واسنجی شد. نتایج شبیه سازی نشان داد که محدوده شمالی و به ویژه شمال شرقی آبخوان دارای افت بیشتری به میزان 1/5 متر میباشد و نیز نواحی شمالشرقی و مرکزی به سمت قسمت جنوبی آبخوان دارای بالاآمدگی تراز آبزیرزمینی به میزان 0/7 متر میباشد. همچنین نتایج مدل کیفی نشان میدهد که در اکثر قسمتهای آبخوان بهویژه قسمتهای مرکزی و جنوبی آبخوان شوری در حال تشدید بوده که میتوان با تغییر در شرایط بهرهبرداری یا مرزی آبخوان، تغییر و توسعه در سیستم کشاورزی، تغییر در کاربری زمین و نهایتا ضرورت تغییر در مکان و میزان برداشت چاه های پمپاژ این موارد را کنترل کرد و وضعیت آبخوان را بهبود بخشید.

دشت رودان، MODFLOW، MT3DMS، مدل کمی، مدل کیفی.