محمد حسین قبادی - گروه زمین شناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
حسن محسنی - گروه زمین شناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
سجاد احمدی - گروه زمین شناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

تعیین پارامترهای ژئوتکنیکی مورد نیاز در طراحی سازه های واقع در توده­سنگ یکی از مسائل عمده در زمین شناسی مهندسی، عمران و معدن است، مقاومت فشاری تک­محوری و مقاومت کششی از جمله این پارامترها هستند که به طور گسترده ای در طراحی سازه ها در توده سنگ استفاده می شوند. با توجه به این که آزمایش بار نقطه ای از یک سو هزینه و دشواری کمتری نسبت به آزمایش های مقاومت فشاری تک­محوری و کششی دارد و هم­چنین می تواند در محل پروژه و روی نمونه های با هندسه نامنظم نیز انجام شود، لذا می توان از آن به عنوان معیاری برای برآورد اولیه مهندسی در رابطه با مقاومت های کششی و فشاری سنگ ها استفاده نمود. در این پژوهش ارتباط میان این پارامترها با تحلیل های آماری بررسی شده و بهترین روابط تجربی برای آن­ها ارائه گردیده است. هم­چنین به علت گستردگی سنگ های کربناته در کشور و کاربرد آن­ها در پروژه های عمرانی مختلف، ارتباط مقاومت های فشاری تک­محوری، کششی و بار نقطه ای با ارزش ضربه ای سنگدانه که یکی از شاخص های بررسی کیفیت مصالح سنگی می باشد نیز مورد بررسی قرار گرفته است. در رگرسیون تک متغیره بالاترین ضریب تعیین به مقدار 897/0، مربوط به رابطه بین مقاومت فشاری تک­محوری با شاخص بار نقطه ای در حالت خشک و کمترین ضریب تعیین به مقدار 653/0، مربوط به رابطه بین مقاومت کششی برزیلی با ارزش ضربه ای سنگدانه در حالت خشک است، هم­چنین استفاده از رگرسیون چند متغیره منجر به تخمین بسیار بهتری از مقاومت فشاری تک­محوری شده است.

مقاومت فشاری تک محوری, مقاومت کششی برزیلی, شاخص بار نقطه ای, ارزش ضربه ای سنگدانه, سنگ کربناته