حسین صادقی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده تربیت مدرس مشهد
محمدعلی طاهری نژاد - استادیاردانشگاه علوم و معارف قرآن کریم؛ دانشکده تربیت مدرس قرآن مشهد

نوشتار حاضر بر آن است اقوال و نظرات مفسران را در رابطه با موضوع جامعیت، ازهمان اوایل اسلام تا دوران حاضر بررسی کند و مشخص نماید که در هر دورهای چه نظراتی درباره جامعیت قرآن مطرح بوده است و دیدگاه غالب و رایج در آن دوره چه بوده است. لذا هدف از این پژهش به روش توصیفی - تحلیلی فراهم آوردن داده های لازم جهت داوری و قضاوت صحیح پیرامون مباحث جامعیت میباشد که این امر به نوبه خود به روشن 1 شدن قلمرو دین در پاسخ گویی به انتظارات و نیازهای انسان خواهد انجامید.با بررسیهای انجام گرفته در این پژوهش مشخص شد که در تمام ادوار تاریخی، مفهوم جامعیت قرآن در امور دین حضوری پر رنگ داشته است. هرچند که مفاهیم دیگری مانند جامعیت در همه امور دین و دنیا و یا جامعیت در برخی علوم و امور دینی نیز دردوره هایی مطرح شدند، اما نتوانستند به مانند جامعیت در امور دین پویایی خود را حفظ کنند.

جامعیت، امور دین، تبیان، تفصیل، جهان شمولی اسلام.