علی مهدوی - استادیار گروه جنگل و مرتع، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام
حسن فتحی زاد - دانشجوی کارشناسی ارشد بیابانزدایی، داشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام
شعبان شتایی - دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

در حال حاضر، تغییرات بدون برنامه کاربری اراضی، به یک مشکل عمده تبدیل گردیده است. بیشتر تغییرات کاربری اراضی، بدون برنامه ریزی روشن و منطقی با توجه اندک به اثرات زیست محیطی آنها صورت میگیرد. از آنجا که تغییرات در کاربری اراضی در سطوح وسیع و گسترده صورت می گیرد، بنابراین تکنولوژی سنجش از راه دور ابزاری ضروری و با ارزش جهت پایش تغییرات میباشد. در این مطالعه تصاویر لندست(TM) سال 1988 و لندست(ETM+) سال 2007 با استفاده از هفت تکنیک آشکارسازی تغییر منطقه جنگلی حفاظت شده مانشت استان ایلام با مساحت 29141 هکتار آنالیز شده اند. تکنیک های آشکارسازی تغییرات مورد استفاده در این مطالعه شامل تفاضل تصویر،آنالیز برداری، تفاضل NDVI، تجزیه مولفه های اصلی، تجزیه مولفه های متعارف، تفاضل تسلدکپ و تفاضل نقشه بوده اند. در این مطالعه جهت تعیین آستانه در روش هایی که نیازمند تعیین آستانه هستند از روش آماری استفاده شده است و بر این اساس مشخص شده است که آستانه تغییر در منطقه مورد مطالعه با 1 انحراف از میانگین قرار داشته است. پس از تعیین آستانه تغییر، مناطق دارای تغییرات کاهشی، افزایشی و بدون تغییر مشخص گردیده است. جهت ارزیابی دقت تکنیک های آشکارسازی تغییر پس از برداشت واقعیات زمینی که از طریق بازدید میدانی و تصاویر ماهوره ای Google Earth به دست آمد، از دقت کل و ضریب کاپا استفاده شد. بر اساس نتایج به-دست آمده مشخص گردید که روش تفاضل باند مادون قرمز با دقت کل 5/99 و ضریب کاپای 2/98 درصد از بین تکنیک های آشکارسازی تغییر مورد استفاده در این مطالعه بیشترین دقت و روش CCA2 با دقت کل9/71 و ضریب کاپای 2/65 درصد کمترین دقت را در آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی/پوشش گیاهی منطقه مورد مطالعه داشته اند.

تغییرات کاربری, آنالیز برداری, تفاضل NDVI, تفاضل تسلدکپ, منطقه مانشت