اثر رقابت گیاهی بر عملکرد و اجزای عملکرد دو گیاه دارویی سیاهدانه (Nigella sativa) و شنبلیله ( graceum Trigonella foenum) تحت شرایط تنش خشکی
عنوان مقاله: اثر رقابت گیاهی بر عملکرد و اجزای عملکرد دو گیاه دارویی سیاهدانه (Nigella sativa) و شنبلیله ( graceum Trigonella foenum) تحت شرایط تنش خشکی
شناسه ملی مقاله: JR_JOPP-25-2_003
منتشر شده در شماره 2 دوره 25 فصل در سال 1397
شناسه ملی مقاله: JR_JOPP-25-2_003
منتشر شده در شماره 2 دوره 25 فصل در سال 1397
مشخصات نویسندگان مقاله:
سینا فلاح - عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی شهرکرد
راضیه کاکولوند - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شهرکرد
علی عباسی سورکی - استادیار گروه زراعت دانشگاه شهرکرد
خلاصه مقاله:
سینا فلاح - عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی شهرکرد
راضیه کاکولوند - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شهرکرد
علی عباسی سورکی - استادیار گروه زراعت دانشگاه شهرکرد
سابقه و هدف: تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل محدود کننده تولید محصولات زراعی در مناطق خشک و نیمه خشک میباشد. بخش زیادی از اراضی کشاورزی ایران نیز جز مناطق خشک و نیمه خشک است و کمبود شدید آب کشاورزی این مناطق را تهدید میکند. بر این اساس هر گونه راهبرد جلوگیری از کاهش اثرات تنش خشکی بر عملکرد محصولات زراعی بسیار ضروری است. در بومنظامها معمولا رقابت بین گونهای گیاهان برای آب کمتر از رقابت درون گونهای است زیرا گونههای مختلف دارای ساختار، سیستم ریشهای و دورههای حداکثر نیاز به آب متفاوتی هستند. بنابراین، اثرات رقابت دو گیاه شنبلیله و سیاهدانه در کشت مخلوط بر عملکرد و اجزای عملکرد با هدف کاهش صدمه تنش خشکی مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روشها: در این آزمایش پنج تیمار آرایش کاشت شامل کشت خالص شنبلیله، کشت خالص سیاهدانه و سه نسبت کشت مخلوط (2:1، 1:1، 1:2 شنبلیله و سیاهدانه) تحت شرایط سه تیمار تنش شامل بدون تنش (حفظ رطوبت خاک بین 70 تا 100% ظرفیت زراعی) (W1)، W2: تنش خشکی ملایم (آبیاری بر اساس 75 درصد W1) و W3: تنش خشکی شدید (آبیاری بر اساس 50 درصد W1) مورد ارزیابی قرار گرفتند. در هر آبیاری حجم آب مصرفی برای هر کرت محاسبه و بوسیله کنتور تنظیم شد. برای گیاه شنبلیله صفاتی از قبیل ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبی در بوته، تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در نیام، وزن هزار دانه، عملکرد بوته و برای گیاه سیاهدانه نیز صفاتی از قبیل ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبی در بوته، تعدادکپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه، عملکرد دانه اندازهگیری شد. یافتهها: نتایج نشان داد که در شرایط تنش رطوبتی ملایم بیشترین میزان عملکرد دانه به ترتیب با میانگین 1320 و 1222 کیلوگرم در هکتار در تیمارهای شنبلیله: سیاهدانه (2:1) و (1:2) مشاهده شد اما در شرایط تنش شدید بیشترین میزان عملکرد دانه با میانیگن 842 کیلوگرم در هکتار در تیمار مخلوط شنبلیله: سیاهدانه (1:2) و کمترین آن با میانیگن 548 کیلوگرم در هکتار به کشت خالص شنبلیله اختصاص داشت. نسبت برابری زمین در شرایط بدون تنش در تیمار 2:1 کشت مخلوط شنبلیله: سیاهدانه با میانگین 25/1 بیشترین مقدار بود. تحت شرایط تنش ملایم، تیمارهای کشت مخلوط دارای نسبت برابری زمین بیشتر از 1 بودند. در شرایط تنش شدید، تیمارهای کشت مخلوط 2:1 و 1:1 شنبلیله: سیاهدانه به ترتیب با میانگین 50/1 و 24/1 دارای نسبت برابری زمین بالایی بودند. نتیجهگیری: اگرچه بیشترین عملکرد دانه در شرایط بدون تنش بدست آمد ولی تحت شرایط تنش خشکی ملایم و شدید عملکرد دانه در تیمارهای کشت مخلوط 1:2 و 2:1 شنبلیله: سیاهدانه نسبت به تیمارهای کشت خالص از برتری چشمگیری برخوردار بود. بنابراین، میتوان با راهبرد کشت مخلوط، گیاهان دارویی را در مناطقی که دارای مشکل کمبود آب هستند، تولید نمود و از ناپایداری کشاورزی این مناطق جلوگیری کرد.
کلمات کلیدی: آرایش کشت, عملکرد دانه, کشت خالص, نسبت برابری زمین
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/953914/