محبوب صفاری - استادیارگروه پژوهشی محیط زیست، پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته،

استفاده از لجن فاضلاب به عنواد کود آلی در زمینه ای کشاورزی، بدون تثبیت عناصر سنگین و کاهش تعداد پاتوژن های خطرناک، امری ناصحیح بوده که سبب آلودگی های زیست محیطی متعددی می شود. کمپوست نمودن این نمونه از پسماندها، به عنوان یک روش مناسب در تثبیت لجن های فاضلاب، هرچند سبب کاهش پاتوژن های خطرناک میشود، اما بررسی کارایی این فرایند بر میزان کل عنصر سنگین و شکل های شیمیایی این عناصر کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این پژوهش، بررسی فرایند کمپوست سازی لجن فاضلاب متاثر از حجم دهنده برگ درختان در سطوح مختلف، بر شکلهای شیمایی مس و آهن و همچنین مقدار کل این عناصر، انجام گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده، اعمال فرایند کمپوست سازی بدون کاربرد برگ درختان، سبب افزایش نسبتا زیاد این عناصر در مقایسه با نمونه لجن خام شده است. کاربرد مواد حجم دهنده در فرایند کمپوست، سبب افزایش آهن و کاهش مس کل در مقایسه با نمونه کمپوست بدون حجم دهنده شد. بررسی شکل های شیمیایی عناصر نشان داد، ایجاد فرایند کمپوست سازی سبب کاهش فاکتور تحرک دو عنصر مس و آهن شد، که بیشترین کاهش در سطح 45 درصد از مواد حجم دهنده مشاهده شد

آهن، مس، شکل شیمایی, لجن فاضلاب، کمپوست