فرانک دوستی - دانشجوی دکتری- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
تقی قورچی - استاد گروه تغذیه دام و طیور دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
بهروز دستار - استاد گروه تغذیه دام و طیور دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
آرش آذرفر - دانشیار گروه علوم دامی، دانشکدە کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد

چکیده سابقه و هدف: با توجه به این که در حدود 70 تا 75 درصد (در کشورهای توسعه­یافته در حدود 50-60 درصد) از کل هزینه­های تولیدات دامی مربوط به خوراک است، در این رابطه استفاده از محصولات فرعی صنایع کشاورزی و تبدیلی، از مدت­ها قبل مورد توجه بوده­است تفاله زیتون یکی از این محصولات جنبی است که به عنوان منبع تامین کننده انرژی در تغذیه گوسفند و بز مورد استفاده قرار می­گیرد. مقایسات کمی در خصوص عملکرد و قابلیت­هضم بین گوسفند و بز با خوراک­های با انرژی و پروتئین یکسان انجام گرفته است. هدف از این پژوهش، استفاده از سطوح مختلف تفاله زیتون در جیره بره­ها و بزغاله­های پرواری و مقایسه عملکرد و قابلیت هضم بین دو گونه می­باشد.   مواد و روش­ها: این آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با آرایش فاکتوریل 3×2 با سه نوع جیره غذایی شامل سطوح صفر، 10 و 20 درصد تفاله زیتون و دو گونه دام (بره­ها و بزغاله­های پرواری) انجام گرفت. به هر تیمار پنج راس بره پرواری و یا بزغاله پرواری در سن سه ماهگی اختصاص داده ­شد که به صورت انفرادی در قفس های جداگانه به مدت 84 روز (15 روز دوره عادت­پذیری) نگه­داری شدند. جیره­ها از نظر محتوی پروتئین و انرژی برابر بودند.   یافته­ها: میزان مصرف خوراک در بره­ها با افزایش سطح تفاله زیتون در خوراک کاهش، اما در بزغاله­ها با استفاده از جیره حاوی تفاله زیتون افزایش یافت (05/0> P). قابلیت­هضم در بره­ها و بزغاله­ها با مصرف تفاله زیتون کاهش یافت و بزغاله­ها نسبت به بره­ها قابلیت­هضم بیشتری را نشان دادند (05/0> P). وزن بدن در انتهای دوره و افزایش وزن روزانه کل در بره­ها و بزغاله­های دریافت کننده تفاله زیتون با تیمار شاهد تفاوت معنی­داری نداشت. ضریب تبدیل خوراک در همه تیمارها به استثنای تیمار بزغاله­های دریافت کننده 20 درصد تفاله زیتون بهبود یافت (05/0> P) و همچنین گونه گوسفند نسبت به بز ضریب تبدیل بهتری را نشان داد (05/0> P ).   نتیجه­گیری: با توجه به نتایج ذکر شده و قیمت ارزان تفاله، استفاده از تفاله زیتون تا مقدار 20 درصد در بره­ها و 10 درصد در بزغاله­ها توصیه می گردد.   واژه­های کلیدی: تفاله زیتون، بره، بزغاله، مصرف، خوراک، رشد   *نویسنده مسئول: ghoorchit@yahoo.com

تفاله زیتون, بره, بزغاله, مصرف, خوراک