الیاس ابراهیمی خرم آبادی - دانشگاه فردوسی مشهد
عبدالمنصور طهماسبی - عضو هیئت علمی گروه علو دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
محسن دانش مسگران - عضو هیئت علمی گروه علو دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
عباسعلی ناصریان - عضو هیئت علمی گروه علو دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

به منظور بررسی اثر سطوح مختلف پروتئین قابل تجزیه به پروتئین غیر قابل تجزیه در شکمبه بر کنترل نیتروژن اوره ای بازگردانده شده به شکمبه و تنظیم بیان ژن ناقل اوره، از سه راس بره نر بلوچی یکساله (2±30 کیلوگرم) مجهز به فیستولای شکمبه ای در قالب طرح چرخشی متوازن در زمان، استفاده شد. تیمار ها دارای سطح پروتئین خام یکسان و به ترتیب دارای سطوح مختلف پروتئین قابل تجزیه به پروتئین غیر قابل تجزیه در شکمبه 80 به 20 (تیمار 1)، 75 به 25 (تیمار 2) و 70 به 30 (تیمار 3) بودند. با کاهش سطح پروتئین قابل تجزیه در شکمبه، جزء محلول (03/0 P=)، جزء قابل تجزیه (01/0 P=)، نرخ تجزیه پذیری (01/0 P˂) و تجزیه پذیری موثر (01/0 P˂) به صورت معنی داری کاهش می یابد. با کاهش سطح پروتئین قابل تجزیه در شکمبه، قابلیت هضم ماده خشک (003/0 P=) و پروتئین خام (004/0 P=) افزایش و قابلیت هضم الیاف نامحلول در شوینده خنثی (01/0 P=) افزایش یافت. غلظت آمونیاک (001/0 P=) و نیتروژن اورهای خون (01/0 P˂) در برههای مصرف کننده جیره 1 به طور معنی داری نسبت به سایر جیره ها بالاتر بود. میزان نیتروژن دفع شده (001/0 P=) از طریق مدفوع در بره های مصرف کننده جیره 3 و میزان نیتروژن آمونیاکی دفع شده (003/0 P=) از طریق ادرار در بره های مصرف کننده جیره 1 به طور معنی داری نسبت به سایر جیره ها بالاتر بود. تغییر در نسبت پروتئین قابل تجزیه به پروتئین غیر قابل تجزیه، باعث ایجاد تفاوت معنی دار (02/0 P=) بین جیره ها به لحاظ میزان بیان ژن ناقل اوره گردید.

بره بلوچی, تجزیه پذیری, ژن ناقل اوره, نیتروژن