آذر راشدی ده صحرایی - دانشگاه رامین خوزستان
جمال فیاضی - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان
محمود وطن خواه - دانشیار و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری
محمد تقی بیگی نصیری - عضو هیئت علمی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

هدف از انجام این مطالعه برآورد اجزاء (کو)واریانس و فراسنجه های ژنتیکی و محیطی صفات وزن بدن در سنین مختلف، در گوسفندان لری بختیاری، با استفاده از روش آماری بیزی بود. برای انجام این پژوهش از اطلاعات شجره و اوزان تولد، یک ماهگی، شیرگیری، شش ماهگی ، نه ماهگی و یک سالگی 7697 راس بره حاصل از 291 راس قوچ و 2097 راس میش استفاده شد. اطلاعات طی سال های 1368 تا 1390 در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند لری بختیاری (شولی)، واقع در شهرستان شهرکرد، جمع آوری شده بودند. نرم افزار آماری SAS برای تعیین عوامل محیطی موثر بر این صفات و نرم افزارMTGSAM از طریق نمونه گیری گیبس، برای برآورد پارامترهای ژنتیکی، مورد استفاده قرار گرفت. عوامل محیطی سال تولد، جنس بره، تیپ تولد و سن مادر هنگام زایش بر کلیه صفات مزبور معنی دار بوده و به عنوان اثرات ثابت در مدل قرار گرفتند. سن دام هنگام وزن کشی به عنوان متغیر کمکی وارد مدل شد. وراثت پذیری مستقیم وزن تولد، یک ماهگی، شیرگیری، شش ماهگی، نه ماهگی و یک سالگی با مناسب ترین مدل برازش شده به ترتیب برابر03/0± 33/0،02/0± 11/0،02/0± 15/0، 02/0± 23/0،03/0± 29/0 و03/0± 38/0 برآورد گردید. نمونه گیری گیبس در آنالیز آماری بیزی توانست برآوردهای مورد انتظار، برای پارامترها را در محدوده معقول ارائه نماید. نتایج حاصل نشان داد که صفات رشد در سنین اولیه، بیشتر تحت تاثیر عوامل ژنتیکی مادری قرار دارند و با افزایش سن به علت کاهش وابستگی بره به مادر، از اهمیت این اثر کاسته شده است. وراثت پذیری پایین تا متوسط به دست آمده برای صفات نشان می دهد که نتیجه انتخاب برای این صفات، سبب بهبود ژنتیکی کم تا متوسط می گردد.

کلمات کلیدی: وراثت پذیری, صفات رشد, گوسفند لری بختیاری, نمونه گیری گیبس