هما علیزاده - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم و صنایع غذایی، پردیس دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
اکرم پزشکی نجف آبادی - استادیار، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
بابک قنبرزاده - استاد، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

با توجه به نقش حیاتی و کلیدی ترکیبات نوتریسیتیکال در سلامت انسان، درون پوشانی این ترکیبات در سیستم های حامل کلوئیدی به منظور جبران کمبودهای ناشی از دریافت آنها و همچنین حساس بودن آنها به شرایط محیطی (نور، اکسیژن، حرارت و ...)، توصیه می شود. نانوامولسیون ها یکی از مهمترین سیستم های ناانوحامل بر پایه لیپیدی مهم هستند که سیستم های شفاف با اندازه قطرات در محدوده 20-200 نانومتر بوده و نسبت به امولسیون های متداول به پدیده های تفکیک گرانشی و تجمع یافتن قطرات مقاومت بیشتری دارند. تولید نانوامولسیون ها به دو روش کم انرژی و پر انرژی تقسیم می شود. تولید خودبه خودی امولسیون یکی از روش های کم انرژی تولید نانوامولسیون است که در نتیجه نیتراسیون یک فاز روغنی حاوی ترکیب زیست فعال، سورفاکتانت هیدروفیل و حلال قابل امتزاج با آب در فاز آبی رخ می دهد. در تهیه نانواموسیون ها به روش خودبه خودی، انتخاب نوع روغن مورد استفاده بسیار مهم است چون پایداری اکسیداتیو ترکیب درون پوشانی شده در آن تحت تاثیر خصوصیات فیزیکی (ضخامت لایه بین سطحی، اندازه و شکل قطرات فاز پراکنده) و خصوصیات شیمیایی (میزان غیر اشباعیت، طول زنجیره و حضور آنتی اکسیدان ها) قرار می گیرد. همچنین نوع فاز روغنی مورد استفاده در تولید نانوامولسیون ها بر ویسکوزیته، دانسیته و کشش سطحی سیستم تاثیرگذار است. از انواع فازهای روغنی مورد استفاده به تری، دی و منوگلیسیریدها، فیتواسترول ها، فیتواستانول ها، اسانس های روغنیف کوآنزیم کیوتن و ... می توان اشاره کرد. اسانس های روغنی، روغن های قطبی با ویسکوزیته بالا هستند که اولئورزین استخراجی از گونه های گیاهی مختلف شامل انواع ادویه جات (زنجبیل، فلفل، دارچین، هل، آویشن و ...) و سبزیجات معطر مانند ریحان و نعناع می باشند و حاوی ترکیبات معطر فرار همراه با پلی فنول های متعدد با خواص آنتی اکسیدانی و آنتی میکروبی فراوان هستند با توجه به اهمیت مطالعات صورت گرفته در ارتباط با نقش نانوامولسیون ها، در این مطالعه مروری به مطالعه تولید نانوامولسیون حاوی انواع ترکیبات زیست فعال با استفاده از اسانس های روغنی به عنوان فاز روغنی حامل این ترکیبات و تاثیر نوع روغن حامل بر پایداری و ویژگی های فیزکوشیمیایی نانوامولسیون پرداخته می شود.

نانوامولسیون، اسانس روغنی، نوتریستیکال، فاز روغنی حامل