آسیه حسن زاده - استادیار گروه علوم و صنایع غذایی، موسسه آموزش عالی بصیر، آبیک
عرفان قمبری - دانشجوی کارشناسی، گروه علوم و صنایع غذایی، موسسه آموزش عالی بصیر، آبیک

لوبیای سویا به دلیل کیفیت پروتئینی بالا، در دسترس بودن، ارزان بودن و ترکیبات شیمیایی که دارد موردتوجه عموم مردم جهان قرار گرفته است. در کشورهای آسیایی دانه سویا به طور گسترده در شکل های توفو،سس سویا، میسو، ناتو، شیر سویا و تمپه مصرف می شود. در سال های اخیرتوجه به غذاها یا اجزای غذائیعملگر رشد قابل ملاحظه ای داشته است که دلایل آن افزایش سطح آگاهی مصرف کنندگان و ترویج روشهای تغذیه سالم می باشد. اصطلاح کلی غذای عملگر به تمامی مواد غذایی یا اجزای غذایی اطلاق می گرددکه علاوه بر ارزش تغذیه ای، می توانند اثرات فیزیولوژیکی مطلوبی را نیز در بر داشته باشند.بررسی ترکیبات سویا نشان می دهد غذاهای حاوی سویا دارای نقش محافظتی در برابر پیشرفت سرطان هایپستان، روده، کبد، مثانه، پروستات، پوست و معده می باشد که این خاصیت مستقیما وابسته به ایزوفلاون هایسویا می باشد. لذا می توان گفت ایزو فلاون ها اجزای عملگر موجود در دانه سویا می باشند. ایزوفلاون هافیتواستروژن هایی هستند که از نظر شیمیایی در دسته فلاوونوئیدها قرار می گیرند. این ترکیبات رویمتابولیسم پروستاگلاندین ها تاثیر می گذارند و در نتیجه از پیشرفت تومور در بدن پستانداران جلوگیری کنند.خطر بیماری های قلبی عروقی را کاهش می دهد و بدلیل این که از پوکی استخوان جلوگیری می کنندسلامت استخوان را نیز موجب می شوند. با اینکه ایزوفلاون ها دارای خاصیت ضعیف استروژنی هستند ولیاستفاده از آن به جای هورمون درمانی برای زنان یائسه موجب کاهش عوارض یائسگی می شود. هم اکنونسویا به عنوان یکی از منابع گیاهی غنی از ایزو فلاون ها، جزو غذاهای عملگر قرار گرفته است، بنابراین سویاو ایزوفلاون های آن می توانند به عنوان غذا یا اجزای غذائی عملگر در رژیم غذائی روزمره، اثرات فیزیولوژیکیمطلوبی را بر بدن اعمال نمایند.

ایزوفلاون، استروژن، اجزای عملگر