نجمه صباحی محمدی - دانشجوی دکتری میکروبیولوژی مواد غذایی، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه تبریز
محمود صوتی خیابانی - دانشیار، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه تبریز
بابک قنبرزاده - استاد، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه تبریز
رضا رضائی مکرم - دانشیار، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه تبریز

لیپازها آنزیم های کلیدی برای هیدرولیز تری گلیسیریدها در صنایع غذایی و دارویی مختلف می باشند امامحدودیت هایی نظیر پایداری کم، عدم استفاده مجدد و هزینه بالا، منجر به کاهش کارایی استفاده ازآنها گردیده است. تثبیت آنزیم یکی از روشهای موثر برای غلبه بر این محدودیت ها بوده و در کنارافزایش پایداری آنزیم امکان استفاده مجدد از آن را فراهم می نماید. روش های متعددی (با ایجادپیوندهای کووالانسی، به دام اندازی، جذب فیزیکی و...) برای تثبیت آنزیم ها روی نانو بسترهای مختلفوجود دارد. یکی از این روشها، تثبیت آنزیم با روش جذب فیزیکی است که مزایای متعددی نظیر عدماستفاده از ترکیبات شیمیایی پیوند دهنده در استفاده از این روش وجود دارد. در سال های اخیر استفادهاز نانو لوله ها به دلیل فراهم نمودن سطح بیشتری برای تثبیت آنزیم، در دسترس بودن، عدم سمیت وسهولت استفاده، در تثبیت آنزیم مطرح گردیده اند. در این مطالعه پارامترهای موثر در تثبیت فیزیکیآنزیم لیپاز، بر روی نانو لوله های هالوسایت با استفاده از RSM بهینه سازی گردید. 4 پارامتر مستقل شامل مقدار نانوهالوسایت _80-5 میلی گرم)، غلظت آنزیم اولیه (30μg/ml 150)، زمان تثبیت (300-30دقیقه) و دمای تثبیت (35°C 5) بود و اثر این پارامترها بر روی راندمان تثبیت و فعالیت ویژه آنزیم مطالعه شد. معادلات کوادراتیک برای توضیح ارتباط بین پارامترهای مستقل و پاسخ ها مورد استفاده قرارگرفتند. ضریب تبیین و ضریب تنظیم مقادیر تعیین شده برای راندمان تثبیت آنزیم به ترتیب 0/92 و 0/9و برای فعالیت ویژه آنزیم به ترتیب 0/99 و 0/98 به دست آمد. مقدار نانوهالوسایت 50 تا 80 میلی گرم، غلظت آنزیم لیپاز 30μg /ml تا 57، دما و زمان تثبیت، به ترتیب 20 درجه سلسیوس و 165 دقیقه، به عنوان شرایط بهینه مشخص شدند. میزان فعالیت ویژه آنزیم در شرایط بهینه 15000U/gr protein وراندمان تثبیت 70 درصد محاسبه شد. فعالیت آنزیم تثبیت شده در شرایط بهینه تا 10 سیکل اندازه گیریشد. نتایج نشان داد که آنزیم فعالیت خود را پس از 10 سیکل تا 87.83 درصد حفظ نموده است. از اینمطالعه می توان نتیجه گیری نمود که تثبیت آنزیم یکی از روشهای موثر در افزایش قابلیت استفادهچندین باره از آنزیم می باشد که می تواند نقش به سزایی در کاهش هزینه های تولید در صنعت داشته باشد.

راندمان تثبیت، فعالیت ویژه آنزیم، کاهش هزینه