مریم جعفرزاده مقدم - دکترای تکنوژی مواد غذایی، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز
سیدهادی پیغمبردوست - استاد تکنوژی مواد غذایی، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز
جواد حصاری - استاد تکنوژی مواد غذایی، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز
جواد حصاری - استاد تکنوژی مواد غذایی، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز

پیشینه و اهمیت موضوع: تفاله جغندرقند محصول جانبی صنعت تصفیه شکر است که عموما به عنوان خوراک دام مصرف می شود. سالانه مقادیر زیادی تفاله چغندرقند به عنوان ضایعات اولیه تولید شکر در کل کشور حاصل می شود که منجر به اتلاف منابع و مسائل محیطی خواهد شد. خشک کردن تفاله در حدود یک سوم انرژی کارخانه را مصرف می کند. تبدیل تفاله به پکتین منطقی ترین راه مصرف این ضایعات گیاهی است. روش مرسوم استخراج پکتین زمان بر بوده و پکتین حاصل از این روش دارای معایبی است که جهت رفع محدودیت های روش استخراج مرسوم کاربرد تکنولوژی های نوین فراصوت و آب مادون بحرانی جهت استخراج پکتین بررسی شد. روش انجام کار: پکتین تفاله چغندرقند به سه روش استخراج مختلف شامل روش استخراج مرسوم اسیدی، فراصوت و آب مادون بحرانی استخراج شد. مواد پکتینی استخراج شده در هر روش، با فرایند سانتریفوژ کردن خالص سازی شد. ویژگی های رئولوژیکی و رفتار جریان محلول های هر پکتین در سه غلظت مختلف 0/5% و 0/75% و 1% وزنی- وزنی تعیین شد. نتایج: پکتین استخراج شده با آب مادون بحرانی دارای بیشترین خلوص مواد پکتینی ولی روش استخراج با فراصوت حاوی بیشترین ناخالصی در مواد پکتینی استخراج شده بود. ویسکوزیته محلول های پکتین مستقل از سرعت برشی بود. کمترین و بیشترین ویسکوزیته به ترتیب مربوط به محلول پکتین استخراج شده به روش مرسوم و محلول پکتین استخراج شده با فراصوت بود. با افزایش دما، در محلول هر سه پکتین استخراج شده از تفاله پغندر قند، کاهش غیر خطی ویسکوزیته ظاهری مشاهده شد. مناسب ترین مدل برای شناسایی رفتار جریان محلول های پکتین استخراج شده با فراصوت و آب مادون بحرانی مدل قانون توان بود و مدل هر شل بالکلی برای شناسایی رفتار جریان پکتین استخراج شده به روش مرسوم مناسب بود. نتیجه گیری کلی: پکتین استخراج شده با فراصوت به دلیل ویسکوزیته بالاتر آن نسبت به دو پکتین دیگر به عنوان بهترین پکتین استخراج شده از تفاله چغندر قند انتخاب شد.

تفاله، چغندرقند، خلوص، ویسکوزیته