رضا عباسی - دانشجوی کارشناسی ارشد در رشته علوم و صنایع غذایی، بخش علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز
مرضیه موسوی نسب - استاد علوم و صنایع غذایی، گروه پژوهشی فرآوری آبزیان، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز

سورفکتانت های میکروبی که به طور متفاوتی به عنوان بیوسورفکتانت معرفی شده است، توسط میکروارگانیسم های متنوعیتولید می شوند. بیوسورفکتانت ها قادرند که کشش سطحی و بین سطحی کاهش دهند و دامنه گسترده ای از کاربرد ها را درصنعت و مسائل زیست محیطی دارند. روشهای متعددی برای شناسایی گونه های تولیدکننده ی بیوسورفکتانت ها توسعه یافته اندکه اکثر این روشها مستقیما بر پایه فعالیت سطحی و بین سطحی محیط سوپرناتانت بنا نهاده شده است. هدف اصلی در غربالگریبرای بیوسورفکتانت های جدید، پیدا کردن ساختارهای جدید با فعالیت بین سطحی قوی، غلظت میسل بحرانی کم (CMC)،ظرفیت امولسیون بالا، حل پذیری خوب و فعالیت در گستره ی وسیعی از pH می باشد، همچنین دومین هدف در غربالگریاکتشاف گونه های تولیدکننده خوبی با بازدهی بالا می باشد. گونه های میکروبی با استفاده از روش های متعدد با کیفیت و کمیتعطف به تولیدات بیوسورفکتانت ها مثل فعالیت تجزیه کنندگی خون، پخش پذیری روغن و آزمون رهایش قطره به خوبی شاخصامولسیون شدگی و اندازه گیری کشش سطحی غربالگری می شوند. فعالیت تجزیه کنندگی تجزیه خون به واسطه ی تواناییمیکروارگانیسم ها که سبب تجزیه کامل خون (تجزیه خونی β) در محیط کشت آگار خون دار می شود، مشخص می شود. مطالعاتنشان داده است که تقریبا تمام تولیدکننده های بیوسورفکتانت دارای فعالیت تجزیه کنندگی خون مثبت هستند، در حالی کهتمام گونه های تجزیه کننده خون تولیدکنندهی بیوسورفکتانت نیستند. روش پخش پذیری روغن بر پایه پدیده ای بنا شده کهقطره ای از محلول حاوی بیوسورفکتانت می تواند جایگزین لایه روغنی شود و به عنوان یک اثر می تواند در آب پخش شود. درروش رهایش قطره، قطراتی که حاوی بیوسورفکتانت هستند که با پخش پذیری یا حتی رهایش سبب کاهش کشش بین سطحیبین قطره مایع و سطح آبگریز میشود. راجع به آزمون امولسیون شدگی به منظور تشکیل امولسیون، بیوسورفکتانت ها باید کششبین سطحی آب- روغن را به طور قابل ملاحظه ای کاهش دهند؛ علاوه بر این بیوسورفکتانت ها باید سریعا در جهت ایجاد سطحارتباط جدید، پخش شوند. همچنین پتانسیل بیوسورفکتانت ها توسط توانایی آنها در کاهش مقدار کشش سطحی محصولاتمحیط کشت، مورد ارزیابی قرار گرفت. طبق نوشته، به نظر می رسد اندازه گیری کشش سطحی قابل اعتمادترین روش برایغربالگری گونه های تولیدکننده بیوسورفکتانت می باشد. استراتژی غربالگری کارآمد کلید موفقیت در جداسازی میکروارگانیسم-های جدید و جالب و یا انواع آنها است چون تعداد زیادی از گونه ها نیازمند مشخص کردن هستند.

آزمون رهایش قطره، فعالیت تجزیه کنندگی خون، آزمون پخش پذیری روغن