بهروز میردریکوند - دکترای تخصصی زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، البرز، ایران.
یونس امرایی - کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشگاه پیام نور واحد خرم آباد، لرستان، ایران.
ذبیح اله محمدعلیپور - کارشناس ارشد بیوتکنولوژی، دانشگاه پیام نور واحد اصفهان، ایران.
هادی خاوری - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد، لرستان، ایران.

به منظور بررسی غلظت عناصر معدنی جذب شده دردانه، عملکرد پروتئین و درصد وابستگی و پاسخ رشد میکوریزایی در ارقام مختلف گندم دیم (Triticum aestivum L.) تحت تاثیر تلقیح قارچ میکوریزا و ازتوباکتر، آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهارتکرار درمنطقه خرم آباد، در پاییز سال زراعی 1392-93 به اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایشی شامل قارچ میکوریزا (Glomus intradices) (تلقیح و عدم تلقیح)، ازتوباکتر کروکوم (تلقیح و عدم تلقیح) ورقم (سرداری، کوهدشت وکریم )بود. نتایج نشان داد که اثر ساده میکوریزا ورقم برهمه صفات معنی دار شد. اثر ساده ازتوباکتر بر غلظت نیتروژن دانه و عملکرد پروتئین دانه معنی دار شد. دربین اثرات متقابل اثر ازتوباکتر در رقم بر غلظت نیتروژن جذب شده دردانه و عملکرد پروتئین دانه، اثر میکوریزا در رقم بر غلظت نیتروژن جذب شده در دانه ، غلظت فسفر جذب شده در دانه و عملکرد پروتئین دانه واثر متقابل سه گانه بر غلظت فسفر جذب شده دردانه معنی دار گردید. بالاترین درصد وابستگی میکوریزایی ودرصد پاسخ رشد میکوریزایی به میزان 17/52٪ و21/24 ٪مربوط به رقم کریم بود. تلقیح با کودهای زیستی (ازتوباکتر ومیکوریزا) به دلیل تولید انواع هورمون ها ومواد بیولوژیکی محرک رشد گیاه وهمچنین بهبود توسعه سیستم ریشه ای، باعث فراهمی رطوبت و دسترسی به عناصر غذایی گردید که درنتیجه افزایش غلظت عناصر غذایی، عملکرد پروتئین دانه و درصد وابستگی وپاسخ رشد میکوریزایی در ارقام مختلف گندم را به دنبال داشت.

غلظت، میکوریزا، ازتوباکتر، درصد وابستگی، پاسخ رشد، عملکرد پروتئین