علی فقیهی - دانشجوی کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی، دانشگاه علوم پزشکی کاشان.
عبداله امیدی - استاد و مدیر گروه روان شناسی بالینی، دانشگاه علوم پزشکی کاشان.
زهرا زنجانی - استادیار گروه روان شناسی بالینی، دانشگاه علوم پزشکی کاشان

مقدمه: درمان مبتنی پذیرش و تعهد با مرکزیت انعطاف پذیری روانشناختی، مدلی است که تئوری های ذهن- بدن را در کاربست خود لحاظ میکند. از طرفی افسردگی اساسی نیز هم ذهن و هم بدن بیمار را درگیر مینماید. بنابراین، تحقیق حاضر با هدف تبیین نقش واسطه ای انعطاف پذیری روان شناختی در رابطه بین افسردگی اساسی پس از آسیب مغزی و کیفیت زندگی در دو بعد روانی و جسمانی انجام گرفت.روش: جامعه آماری این تحقیق کلیه افرادی بودند که بین سالهای 1393-96 به علت آسیب مغزی تروماتیک در بیمارستان شهید بهشتی کاشان پرونده درمانی داشتند. 70 نفر از این بیماران به صورت هدفمند انتخاب و به پرسشنامه های افسردگی بک - نسخه دوم((BDI-II، پذیرش و عمل - نسخه دوم (AAQ-II)، و فرم کوتاه بررسی سلامت (SF-12) پاسخ دادند. تجزیه وتحلیل داده ها با روش همبستگی پیرسون ورگرسیون چندگانه سلسله مراتبی انجام شد.یافته ها: تمام متغیرهای تحقیق به طور معنی داری با هم رابطه داشتند .(p<0/01) رگرسیون چندگانه سلسله مراتبی نشان داد که انعطاف پذیری روانشناختی به طور معنادار، نقش واسطه ای جزئی در رابطه بین افسردگی اساسی پس از آسیب مغزی و کیفیت زندگی در دو بعد روانی(= -0,422 استاندارد، (P<0/01 و جسمانی(= -0,308 استاندارد، (P<0/05 ایفا میکند. آزمون سوبل نیز این نقش را هم در بعد روانی Z=3,102)، (P<0/01 و هم جسمانی Z=2,203)، (P<0/05 تایید کرد.نتیجه گیری: تحقیق حاضر انعطاف پذیری روانشناختی را به عنوان میانجی رابطه بین افسردگی اساسی پس از آسیب مغزی و کیفیت زندگی هم در بعد روانی و هم در بعد جسمانی آن معرفی کرد که این امر با تئوری های ذهن - بدن در درمان افسردگی سازگار است؛ بدین معنا که میتوان درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را که انعطاف پذیری روانشناختی هسته مرکزی مدل آن میباشد، کاربست بالینی مناسبی در درمان افسردگی اساسی پس از آسیب مغزی و نیز ارتقای کیفیت زندگی این بیماران دانست.

انعطاف پذیری روانشناختی، افسردگی، کیفیت زندگی، مدل درمان مبتنی پذیرش و تعهد