محمداسماعیل لاروی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مدیریت جنگل دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
محمدهادی معیری - دانشیار گروه مدیریت جنگل دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
احمد عابدی سروستانی - دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
محمدرضا شهرکی - کارشناس اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان و دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه روستایی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

جوامع محلی جنگل نشین و حاشیه نشین جنگل، با توجه به همزیستی با محیط طبیعی جنگلی، از استعداد و توانایی های خاصی در زمینه شناخت و نحوه استفاده از گیاهان به ویژه گیاهان دارویی و خوراکی در عرصه های جنگلی دارند. تحقیق حاضر به دنبال شناسایی گیاهان خوراکی و دارویی جنگلی بر اساس دانش بومی جنگل نشینان در منطقه جاجی آریوب استان پکتیا در کشور افغانستان می باشد. در این تحقیق محقق به عنوان یک مردم نگار بر آن است تا دانش تجربی و شفاهی جوامع محلی جنگل نشین را به صورت نظام مند مکتوب نماید. این مطالعه با رویش گیاهان از اواخر اسفند ماه 1397 شروع و تا اواخر تیر ماه 1398 با مصاحبه های فردی و گروهی از خبرگان محلی به اتمام رسید. پس از دسته بندی اطلاعات، 27 گونه گیاهی در 17 خانواده گیاهی شناسایی شدند. با توجه به به نتایج به دست آمده از تحقیق، بیشترین فراوانی مربوط به خانواده گیاهی Brassicaceae با 4 گونه گیاهی با 23/53 درصد و خانواده های Malvaceae، Umbelliferae و Asteraceae هر کدام با 3 گونه گیاهی 17/65 درصد در رتبه بعدی قرار دارند. یافته ها حاکی از آن است، 11/11 درصد گیاهان تشخیص داده شده، جزء درختان، 7/3 درصد جزو درختچه ای ها و 84/48درصد نیز جرو گیاهان علوفه ای بودند. به طور کلی، با توجه به فلور غنی منطقه، شناخت و چگونگی استفاده از گیاهان دارویی می تواند کمک شایانی به صنعت داروسازی در کشور افغانستان نماید و می تواند راهکاری برای درمان بیماری ها در بین جوامع روستایی که محدودیت دسترسی به خدمات پزشکی دارند، باشد.

دانش بومی، گیاهان دارویی، جاجی آریوب، افغانستان