حمیده شفیعی - دانش آموخته ارشد علوم قرآنی دانشکده علوم قرآنی مراغه
حمید محمدی راد - دکترای تفسیر و علوم قرآن، استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

قرآن کریم حاوی برنامه ای جامع برای هدایت و سعادت جامعه بشری است چون به بهترین آیین و روش زندگی راهنمایی می کند. یکی از مباحث مهم آیات قرآنی، شیوه ی مواجه و مبارزه رهبری دینی با مستکبران و مستبدان است، که بخش قابل توجهی از مطالب این کتاب وحیانی را به خود اختصاص داده است. استکبار به معنای بزرگ شمردن، خودبینی وخودنمایی کردن به عنوان عامل اصلی سرپیچی از فرمان خداوند و محرومیت انسان از رحمت الاهی شمرده شده است. مستکبرین برای دستیابی به نقشه های شوم خود دست به قتل، تهدید، تحقیر، توهین، انحراف ارزش ها، ارعاب و غارت دسترنج دیگران می زنند. در مقابل این جنایات، رهبران دینی بصورت فعال با دوری از سکوت و البته گاهی مواقع محافظ هکارانه، به شیوه های مختلف از قبیل؛ دعوت به سوی حق و حقیقت؛ انذار و تبشیر، مناظره، اعزام فرستادگان تبلیغی، تزریق و بارورکردن روحیه خودباوری، امیدبخشی، تحکیم وحدت، بصیرت افزایی، تقویت بنیه دفاعی، حفظ اقتدار دولت دینی در عرصه روابط بین الملل و منطقه ای و خودکفایی اقتصادی، به مبارزه برخواسته، و توطئه ها و ترفندهای مستکبرین را خنثی کرده اند . در این نوشتار سعی بر این است که مفهوم استکبار و نحوه ی برخورد رهبری دینی با مستکبران با رویکرد قرآنی مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.

قرآن، شیوه، استکبار ستیزی، رهبری دینی