محسن دیمه کار گراب - استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده تربیت مدرس قرآن مشهد مقدس
محمدعلی طاهری نژاد - استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده تربیت مدرس قرآن مشهد مقدس

جوامع بشری به میزان توانمندی های فرهنگی، علمی، سیاسی، امنیتی و اقتصادی به امت های پیشرو و مقتدر و یا امت های عقب مانده و ضعیف تبدیل خواهند شد، این امر که از آن به عزت یا ذلت یاد می شود به زمینه ها و عوامل گوناگونی بر می گردد که بررسی آن نقشه راه عزت را فراوری همه جوامع بشری ترسیم می کند. نظر به نقش کلیدی رهبران در پیروزی یا شکست جوامع اسلامی و نیز نظر به کارآمدی قرآن کریم در ترسیم الگوی پیشرفت و اقتدار، این نوشتار به بررسی نقش رهبران جوامع اسلامی در عزت یا ذلت امت ها با تکیه بر قرآن کریم می پردازد. بررسی این موضوع که به روش توصیفی تحلیلی سامان یافته است نشان می دهد اصولی چون اجتناب از رهبران طاغوت و پیروی از رهبران الهی، تعمیق روحیه اخلاص، خداباوری و خودباوری، ارتقاء عقلانیت، معرفت دینی، نفی وابستگی به بیگانگان مهمترین اصول بنیادین پیشرفت و اقتدار امت ها از منظر قرآن کریم به شمار می رود. شاخص هایی چون تاسی به تدبیر و سیاست نبوی و علوی، پیشرفت در عرصه علم و فنآوری، بکارگیری نخبگان در نظریه پردازی و اداره امور، پیشگیری از نفوذ نیروها و اندیشه های بیگانه، سیاست اخلاق بنیان، مواجهه با چالش های اجتماعی و فرهنگی، بهره گیری از همه ظرفیت ها به ویژه مشارکت مردمی، توسعه فرهنگ جهاد، مقاومت و شهادت در عرصه استکبارستیزی، افزایش توان دفاعی، مواجهه با جاهلیت مدرن، پیشبرد وحدت اسلامی، آینده پژوهی امت اسلامی نیز مهمترین راهبردهای بنیادین در نقش رهبران جوامع اسلامی در سعادت و عزت امت هاست که بی اعتنایی به آن از ناحیه رهبران به ذلت امت ها منجر می شود.

نقش رهبران، عزت یا ذلت جوامع اسلامی، اسلام مقتدر، استکبارستیزی و الگوی پیشرفت